مجید رستمی

تنش فلزات سنگین یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان در بسیاری از مناطق دنیا است. قارچ Serendipita indica به عنوان یک قارچ اندوفیت شبه میکوریزی باعث تحریک رشد بسیاری از گونه‌های گیاهی گردیده و مقاومت به تنش‌های زیستی و غیرزیستی را افزایش می‌دهد. در این پژوهش، اثر تلفیقی قارچ اندوفیت S. indica و نیترات نیکل (شاهد، 50، 100 و 200 میلی‌گرم در لیتر) بر جوانه‌زنی گیاه کاسنی به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار بررسی شده است. نتایج نشان داد اثر متقابل نیترات نیکل و قارچ برای درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر و خشک گیاهچه و کلروفیل معنی‌دار بود. همچنین نتایج نشان داد که برای میزان فنول، پرولین و آنزیم‌های آنتی اکسیدانی اثر ساده نیترات نیکل معنی‌دار بود، بطوریکه مقادیر فنول، پرولین، کاتالاز و پراکسیداز به ترتیب 40، 35، 33 و 42 درصد در تیمار 50 میلی‌گرم در لیتر نیترات نیکل نسبت به شاهد، افزایش یافت. براساس نتایج، تیمار با قارچ باعث افزایش صفاتی مانند درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر و خشک گیاهچه و کلروفیل و کاهش اثرات منفی نیترات نیکل در این صفات شد. از طرف دیگر تیمار نیترات نیکل باعث افزایش محتوای فنول کل، پرولین و آنزیم‌های آنتی اکسیدان گردید. بنابراین به نظر می‌رسد کاربرد قارچ‌های همزیست اندوفیت می‌تواند به عنوان یک راهکار مناسب برای کاهش اثرات منفی فلزات سنگین در نظر گرفته شود.