مجید رستمی

به منظور بررسی تأثیر نانو کودهای مختلف بر برخی صفات فیزیولوژیک زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در دانشگاه ملایر در سال زراعی 94-1393 انجام شد. تیمار­های آزمایشی شامل نانو کودهای تک عنصره­ی آهن، منگنز، بُر، پتاسیم، روی و شاهد بودند که با غلظت دو در هزار و به­صورت محلول­پاشی جهت بهبود وضعیت تغذیه گیاه مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که اثر محلول­پاشی نانو کودها روی میزان محتوای نسبی آب، قند احیاکننده و قندهای غیر احیاکننده معنی­دار بود. نانو کودهای مختلف از نظر کلروفیل a و کلروفیل کل اختلاف معنی داری با تیمار شاهد نداشتند با این­وجود بیشترین میزان کلروفیل a (mg.g-1 Fw 53/1) در تیمار نانو کود آهن و کمترین میزان آن (mg.g-1 Fw 93/0) در تیمار نانو کود منگنز مشاهده شد. تیمارهای آزمایشی تأثیر معنی داری بر میزان کلروفیل b و آنزیم­های کاتالاز و پراکسیداز نداشتند. علاوه بر این تأثیر نانو کودهای مختلف بر میزان پروتئین و فنل معنی­دار بود. بیشترین میزان پروتئین (mg.g-1 Fw 56/1) در تیمارهای نانو کود پتاسیم و بُر با 12 درصد افزایش نسبت به شاهد مشاهده شد و کمترین میزان پروتئین برگ (mg.g-1 Fw 36/1) در تیمار نانو کود آهن به دست آمد که نسبت به تیمار شاهد سه درصد کاهش نشان داد. بیشترین میزان فنل (mg.g-1 Dw 27/0) با 5/10 درصد افزایش نسبت به شاهد در تیمار نانو کود منگنز مشاهده شد و فقط اختلاف این تیمار با شاهد معنی­دار بود. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر می­رسد که کاربرد کلیه نانو کودهای مورد مطالعه با غلظت یکسان از لحاظ علمی قابل توصیه نیست.