مجید رستمی

بادرنجبویه با نام علمی (.Melissa offisinalis L) گیاه دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. این گیاه دارای اهمیت اقتصادی فراوانی است. فلزات سنگین یکی از عوامل اصلی تنش غیر زیستی برای موجودات زنده می باشند.کادمیوم یکی از فلزات سنگین غیرضروری است که با تحریک سنتز رادیکال های آزاد اکسیژن در گیاه منجر به ایجاد تنش اکسیداتیو می گردد. در این مطالعه اثر غلظت های مختلف کلرید کادمیوم (0، 10، 20 و 40 میکرومولار) بر شاخص های بیوشیمیایی گیاه بادرنجبویه مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور از ساقه های گیاه بادرنجبویه که در شرایط استریل بر روی محیط کشت 1/2 موراشیگ و اسکوگ (1/2 MS) تکثیر یافته بود استفاده شد. ساقه گیاهچه های دوماهه در محیط کشت مایع (1/2 MS) به همراه غلظت های مختلف کلرید کادمیوم کشت گردید. پس از گذشت یک هفته، نمونه برداری از آن ها جهت انجام آزمایش ها صورت گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه وزن تر ساقه های کشت شده در غلظت های 10 و 20 میکرومولار کلرید کادمیوم نسبت به شاهد افزایش پیدا کرد. این فلز سنگین به طور معنی داری سبب کاهش مقدار کلروفیل a، b وکارتنوئیدها شد در حالیکه میزان کلروفیل کل تنها در غلظت 40 میکرومولار نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد. همچنین کادمیوم به طور معنی داری سبب افزایش میزان پراکسید هیدروژن H2O2 در تمامی غلظت های تیمار شد. کلرید کادمیوم موجب افزایش فعالیت آنزیم های کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز نیز شد. میزان مالون دی آلدئید در تمامی غلظت های تیمار افزایش پیدا کرد اما در غلظت 40 میکرومولار این افزایش نسبت به شاهد معنی دار نبود. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که احتمالاً کلرید کادمیوم در ساقه های بادرنجبویه باعث تجمع ترکیباتی مثل پراکسید هیدروژن شده که به عنوان یک مولکول پیام رسان باعث القای دفاع آنتی اکسیدانی گردیده است.