مجید رستمی

جوانه زنی و سبز شدن سریع بذر، از عوامل تعیین کننده عملکرد نهایی گیاهان به شمار میرود. در این راستا مطالعه ای با هدف تأثیر چای کمپوست بر شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه لوبیا در شرایط تنش خشکی صورت گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل چای کمپوست در 5 سطح (0، 5/2، 5، 5/7 و 10 درصد حجمی) و تنش خشکی در چهار سطح (صفر، 3/0- ، 6/0- و 9/0- مگاپاسکال) بود. در بررسی اثرات ساده چای کمپوست نتایج نشان داد که سطوح 5، 5/7 و 10 درصد، به صورت معنی داری درصد جوانه زنی، قدرت جوانه زنی، شاخص بنیه و وزن خشک ساقه چه را افزایش داد. نتایج نشان داد که تنش خشکی در تمامی سطوح منجر به کاهش معنی دار صفات مورد بررسی در مقایسه با شرایط بدون تنش شد. در شرایط تنش 6/0- مگاپاسکال، سطوح 5، 5/7 و 10 درصد چای کمپوست موجب افزایش معنی دار سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه و وزن خشک ریشهچه شد و در شرایط تنش 9/0- مگاپاسکال، کلیه سطوح چای کمپوست در مقایسه با شاهد به صورت معنی داری سرعت جوانهزنی، طول ساقه چه و گیاهچه را افزایش داد. در شرایط بدون تنش و 3/0- مگاپاسکال، تیمار 10 درصد چای کمپوست منجر به افزایش معنی دار سرعت جوانه زنی (%4/9+ و %1/10+)، وزن خشک ریشهچه (%7/18+ و %7/19+)، طول ساقهچه (%7/10+ و %9+)، ریشه چه (%6/6+ و %6/8+) و گیاهچه (%4/8+ و %9/7+) شد. با توجه به نتایج مطالعه، استفاده از چای-کمپوست در مرحله جوانه زنی به منظور کاهش اثرات منفی تنش خشکی در گیاه لوبیا توصیه می شود.