محبوبه ضرابی

فسفر یکی از عناصر ضروری مورد نیاز گیاهان است و به دست آوردن اطلاعات مربوط به خصوصیات جذب فسفر در خاک به منظور طراحی توصیه کودی در خاک و مدیریت استراتژی های بهبود تولید محصول اهمیت دارد. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر کاربرد کودهای آلی مرسوم در منطقه (کود مرغی و کود گوسفندی) بر پارامترهای هم دمای جذب فسفر خاک در باغ های کاشت گردو شهرستان تویسرکان انجام گرفت. به همین منظور غلظت های مشخصی از فسفر (0-250 میلی گرم بر لیتر فسفر در حضور کلرید کلسیم 01/0 مولار) به نمونه خاک های سطحی و زیرسطحی خاک کنترل و تیمار شده (3 درصد وزنی از کود مرغی و کود گوسفندی) اضافه گردید. داده های به دست آمده از هم دمای جذب بر مدل های لانگ مویر، فروندلیچ و تمکین برازش داده شدند و پارامترهای حداکثر جذب و انرژی جذب فسفر از مدل لانگ مویر، ضریب توزیع فسفر از مدل فروندلیچ و ظرفیت جذب فسفر خاک از مدل تمکین محاسبه گردیدند. مقادیر به دست آمده در نمونه خاک های سطحی و زیرسطحی کنترل و تیمارهای کودی متفاوت بودند. بیشترین پارامتر حداکثر جذب در خاک سطحی کنترل (1/1111 میلی گرم بر کیلوگرم) و کمترین در خاک سطحی تیمار کود مرغی (8/344 میلی گرم بر کیلوگرم) در قلعه آستیجان، بیشترین پارامتر انرژی جذب در خاک زیر سطحی در تیمار کود گوسفندی (022/0 لیتر بر کیلوگرم) و کمترین در خاک سطحی کنترل (0012/0 لیتر بر کیلوگرم) در شهرستانه، بیشترین ضریب توزیع فروندلیچ در خاک زیرسطحی کنترل (7/83 میلی گرم بر کیلوگرم) در بوجان و کمترین در خاک سطحی کنترل (0/3 میلی گرم بر کیلوگرم) در ریواسیجان و ظرفیت جذب فسفر در خاک سطحی تیمار کود گوسفندی بوجان بیشترین مقدار (8/203 میلی گرم بر کیلوگرم) و در خاک زیرسطحی تیمار کود گوسفندی شهرستانه (7/6 میلی گرم بر کیلوگرم) کمترین مقدار را نشان داد. مقدار شاخص نیاز استاندارد فسفر (SPR) در خاک ها اعم از کنترل و تیمار شده کمتر از 150 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد، پس خاک های مورد مطالعه، خاک هایی با قابلیت جذب پایین فسفر هستند که توصیه کودی دقیق را تاکید می نماید.