فتالات اسید استرها )Esters Acide Phthalate )مواد شیمیایی مصنوعی چند منظوره هستند که در مجموعه وسیعی از محصولات مصرفی و صنعتی یافت میشوند و عمدتا برای بهبود خواص مکانیکی پلاستیکها استفاده میشوند و به آنها خاصیت انعطاف پذیری و نرمی میبخشند. فتالاتها از نظر شیمیایی به محصولات پلیمری و غیر پلیمری متصل نیستند و از این رو میتوانند به راحتی از محصولات رها شده و به عنوان ترکیبات زنوبیوتیک و خطرناک در محیط آزاد شوند. مهمترین مسیر مواجهه انسان با فتالاتها از طریق رژیم غذایی و به ویژه غذاهای بستهبندی است. میزان مهاجرت فتالاتها به مواد غذایی به پارامترهای فیزیکو شیمیایی ترکیبات فتالات )به عنوان مثال حلالیت، فشار بخار و ضریب انتشار( و محیط )به عنوان مثال pH ،دما، فشار و وجود حلال و مواد افزودنی( بستگی دارد. همه فتالاتها که به عنوان نرم کننده به مواد بستهبندی اضافه میشوند، از نظر ایمنی مواد غذایی و بهداشت عمومی یک خطر مهم حسوب میشوند. مواجهه طولانی مدت با این ترکیبات باعث اختلال در فعالیت غدد درون ریز، اختلال در تولیدمثل و رشد، آسیب به کبد، کلیهها، ناهنجاریها و حتی سرطانزایی در انسان میشود. اثرات بر روی ارگانیسم ممکن است بسته به سن، دوره و میزان مواجهه متفاوت باشد. با توجه به استفاده گسترده از محصولات غذایی بستهبندی در زندگی روزمره و اهمیت این موضوع، در این مقاله به اثرات سلامتی ناشی از فتالاتها و مطالعات انجام شده سالهای اخیر در زمینه مصرف محصولات غذایی بستهبندی و مواجهه با فتالاتها پرداخته شده است.
