نسرین حسن زاده

فلزات سنگین از جمله آلاینده های پایدار و بادوام محیط زیست به شمار می روند، چرا که مانند سایر آلاینده های آلی از طریق واکنش هی شیمیایی یا فرایندهای زیستی در طبیعت تجزیه نمی شوند. برخی این فلزات در مقادیر کم به طور طبیعی برای بدن و محیط، لازم و ضروری می باشند ولی در غلظت های بالاتر، که توسط فعالیتهای انسانی به محیط وارد می گردد می تواند خطرات زیست محیطی فراوانی را به بار آورند. در سالهای اخیر پایش کمی اکوسیستم های آبی از سنجش مقدار آلاینده در آب، رسوب و بافت ماهی به سنجش های کیفی اثرات آلاینده ها بر آبزیان و بررسی وضعیت سلامت آبزیان و نهایتا اکوسیستم-های آبی سوق پیدا کرده است. استفاده از انواع مختلفی از بیومارکرها جهت تشخیص تاثیرات منفی آلاینده ها بر موجودات آبزی امروزه کاربرد وسیعی پیدا کرده است. متالوتیونین ها از جمله بیواندیکتورهای مهم در تعیین خسارت ناشی از فلزات سنگین در آبزیان هستند. متالوتیونین پروتئینی با وزن مولکولی کم در حدود 6 تا 8 هزار دالتون، سرشار از اسید آمینه سیستئین (30-20 درصد)، غیر آنزیمی و متصل شونده به فلزات سنگین است. این پروتئین در پاسخ به آلودگی فلزات سنگین مانند جیوه، کادمیوم، مس و روی در بدن مهره داران و بی مهرگان سنتز می شود. این پروتئین به دلیل ظرفیت بالای ترکیب، با اتم های فلزی متصل شده و تشکیل خوشه های تیولات داده و به عنوان مقصد نهایی برخی یون های فلزی شناخته می-شود