آلودگی اکوسیستمهای آبی به فلزات سنگین در نتیجه فعالیتهای انسانی طی چند دهه گذشته به یک نگرانی اساسی و از مهمترین مشکالت محیط زیستی در جهان به شمار میرود. قرار گرفتن رسوبات بستر محیطهای آبی در معرض فلزات سنگین ممکن است خطراتی را برای اکوسیستمهای آبی و سالمت انسان داشته باشند. این در حالی است که تعیین غلظت فلزات در رسوبات نمیتواند درجه آلودگی، به ویژه ریسک ناشی از آنها برای موجودات ساکن رسوبات و مصرف کنندگان آنها را نشان دهد. به منظور رفع این مشکل، شاخصهای متعددی برای ارزیابی وضعیت آلودگی و خطرات اکولوژیکی ناشی از فلزات سنگین براساس میزان، قابلیت دسترسی زیستی و سمیت آنها ایجاد شده است. لذا با توجه به این که تعیین و برآورد شدت آلودگی فلزات سنگین در رسوبات و خطرات اکولوژیکی مرتبط با آنها با استفاده از شاخصهای موجود در این زمینه در یک اکوسیستم آبی امکان پذیر است، هدف از مطالعه حاضر معرفی شاخصهای متعدد در این زمینه جهت استفاده و به کارگیری آنها در مطالعات مربوط به بررسی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات محیطهای آبی است. از جمله شاخصهایی که براساس مطالعات انجام شده در جهان برای تعیین کیفیت رسوبات ،HQ ،mPECQs ،mERM-Q ،PERI ،PCI ،Ps ،PLI ،Igeo شاخص شدهاند؛ ارائه پژوهش این در آبی اکوسیستمهای mHQ ،Cf ،Cd ،mCd ،EFs% ،EF ،TUs ،∑ mPELQ میباشند که معادالت آنها، هدف استفاده از آنها و نیز طبقات آنها برای تقسیم بندی وضعیت آلودگی یک منطقه نیز اشاره گردیده است. بنابراین از آنجایی که در این پژوهش روشها و شاخصهای متعدد و برخی مطالعات انجام شده در جهان در این زمینه گردآوری شده است، این پژوهش میتواند به عنوان منبع و ابزاری هدایت کننده برای بررسی وضعیت آلودگی و نیز خطرات ناشی از فلزات سنگین در رسوبات محیطهای آبی و تعیین استراتژیهای مدیریتی کیفیت محیطهای آبی مناسب باشد و نیز راهنمایی برای مطالعات آینده در این زمینه باشد.
