نیره اولنج

گونه گیاهی Euphorbia seguieriana متعلق به تیره Euphorbiaceae و جنس Euphorbia است که به صورت خودرو در استان همدان رشد میکند در طب سنتی خواص متفاوت و زیاد درمانی برای آن ذکر شده است. با این وجود به علت سمی بودن گیاه تاکنون مطالعات کمی روی خصوصیات دقبق آناتومیکی آن انجام شده است. این پژوهش با هدف گزارش ویژگی های دقیق آناتومیکی و فیزیولوژیکی و مقایسه خواص آنتی باکتریال گونه E. seguieriana در رویشگاههای مختلف استان همدان انجام شد. برای این منظور گونه مورد نظر از هشت منطقه مختلف استان همدان )روستای سیلوار، جاده سد کلان روستای مرویل، بام ملایر، تویسرکان ابتدای گردنه، تویسرکان شروع تونل، سرکان ابتدای ریواسیجان، تویسرکان باباپیرعلی و تویسرکان 25 کیلومتری همدان به سمت گنجنامه( جمع آوری شدند. برخی پارامترهای بیوشیمیایی مانند میزان رنگیزه فتوسنتزی، کربوهیدراتهای محلول و نامحلول، آنتوسیانین، پروتئین کل، فنل کل و عناصر موجود در گیاه اندازه گیری شد و بررسی های آناتومیکی روی ساقه و برگ آن انجام گرفت. به علاوه pH و EC خاک مناطق جمع آوری و ارتفاع و شیب رویشگاه ها به عنوان برخی ویژگی های اکولوژیکی بررسی شدند. مقایسه میانگینها با آزمون دانکن انجام شد. بررسیهای آناتومی انجام شده نشان دادکه اپیدرم برگ این گونه از کرک پوشیده شده است. از تفاوتهای آناتومیکی این گونه میتوان تراکم روزنهها، تراکم کرکها و تعداد دستجات آوندی را نام برد. در گونه مورد بررسی روزنه از نوع آنموسایتیک بود و اپیدرم در این گیاه دارای تعدادی کرکهای تک سلولی بود و در برش عرضی ساقه بافت شیرابه ای )لاتیسیفر( با دیواره نازک مشاهده شد. در تحقیق حاضر شرایط اکولوژیکی روی صفات آناتومی موثر بود. نمونه های جمع آوری شده از 4 کیلومتری همدان تویسرکان ابتدای - تونل به علت آلودگی محیطی بالاتر دارای ضخامت کوتین بیشتری روی لایه اپیدرم نسبت به سایر نمونهها بود. از سویی دیگر گونه جمع آوری شده همین منطقه دارای بالاترین تراکم روزنه بود. نتایج حاصل از بررسی صفات فیزیولوژیکی نشان داد که رویشگاههای مختلف این گونه از نظر پارامترهای بیوشیمیایی اختلاف معنی داری دارند. نتایج بدست آمده در این پژوهش بیانگر نقش موثر جایگاه رویش گیاه با توجه به خصوصیات اکولوژیکی متفاوت آنها روی انباشتگی متابولیتها بود. مهمترین تاثیر تغییرات اکولوژیکی روی خصوصیات بیوشیم