یک پیکره بندی واضح، سیستمی است که بابرداشت کردن ساختار سیستم کلی، براساس ساختار عرصۀ محلی، آن سیستم درک پذیر باشد . این پارامتر تفسیری از پارامترهای کمّی ترکیبی با اهمیت محیط است که براساس ارزش آن می توان پیش بینی کرد محیط به چه میزان برای استفاده کنندگان درخور فهم است . تهیه طرح های توسعه شهری(طرح جامع و تفصیلی) در ایران مبتنی بر شیوه های سنتی و عاریه ای بوده و مبانی فکری این طرح ها نشات گرفته از الگوهای شهری غرب است و به نظر می رسد در پیکره بندی فضایی محله های سنتی تاثیرات نامناسبی گذاشته اند. از جمله نواقص این طرح ها می توان به کاهش خوانایی محله های سنتی در طرح های تفصیلی نسبت به وضع موجود یا وضع قبل از اجرای طرح تفصیلی( خیابان کشی هاو...) در این محلات اشاره داشت . هدف از این پژوهش تحلیل خوانایی محلات بر اثر تغییرات ناشی از طرح تفصیلی می باشد. در این پژوهش کاربردی از شیوه تحقیق ترکیبی شامل روش های توصیفی_تحلیلی و در نهایت استدلال منطقی بهره گرفته شد, به این ترتیب موضوع پژوهش با استفاده از مشاهده و برداشت میدانی، مطالعات کتابخانه ای، شبیه سازی به وسیله نرم افزار تخصصی نحو فضا و مقایسه تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته است و از طریق تحلیل فضاها و چیدمان آنها به تحلیل پارامتر تفسیری خوانایی (وضوح بصری) در فضاهای شهری اقدام شده است یافته های پژوهش حاکی از این است پیکربندی فضایی از طریق هم پوشانی 2 شاخص اتصال و پیوندی به طور معناداری بر روند شاخص تفسیری خوانایی و قابل فهم بودن فضای این محله ها اثرگذار است. با توجه به تحلیل های صورت گرفته در دو محله جولان و آقا جانی بیک در شهر همدان میتوان نتیجه گرفت که در هردوی این محله ها با اجرای طرح های تفصیلی ,خوانایی و وضوح فضای محله نسبت به وضع قبل از اجرای طرح تفصیلی افزایش پیدا کرده است و موجب اثرات متفاوتی بر شناخت فضایی ساکنان این سکونتگاه ها به هنگام حضور در فضا خواهد شد که لزوم بازنگری و بومی سازی در طرح های تفصیلی را ضروری می سازد .
