روح الله کریمی

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر محلول پاشی کیتوزان (غلظت های صفر ، 5، 10 و 20 گرم در لیتر) در مرحله نوک‌پنبه‌ای (اواخر اسفند) بر زمان شکفتن جوانه و شاخص‌های فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به سرمای بهاره انگور یاقوتی در سال‌های 1400 و 1401 انجام گرفت. بر اساس نتایج شکفتن جوانه در تاک-های تیمار شده با غلظت 10 گرم در لیتر در مقایسه با تاک‌‌های شاهد تا 6 روز به تاخیر افتاد. کاربرد کیتوزان به ویژه غلظت 20 گرم در لیتر باعث افزایش اسید آبسیزیک و کاهش اسید جیبرلیک در جوانه های تاک شد. به علاوه تیمار 20 گرم در لیتر موجب افزایش 16/15 درصدی مقدار آب جوانه و کاهش 24/33 درصدی نشت یونی نسبت به تاک های شاهد شد. بیشترین مقدار پرولین، پروتئین، کربوهیدرات، قندهای محلول، فنول کل و فعالیت آنزیم های آنتی‌اکسیدان مربوط به تاک های تیمار شده با غلظت 10 و 20 گرم در لیتر کیتوزان بود. همچنین، کمترین مقدار مالون‌دی‌آلدهید (19/3 میکرومول در گرم وزن تر) و پراکسید هیدروژن (34/5 میکرومول در گرم وزن تر) در جوانه تاک های تیمار شده با غلظت 20 گرم در لیتر مشاهده شد. با افزایش غلظت کیتوزان مقدار رنگیزه های فتوسنتزی برگ و پلی‌آمین ها در جوانه افزایش یافت. همچنین تاک‌های تیمار شده با غلظت 10 گرم در لیتر، مقدار پتاسیم، فسفر و کلسیم بیشتری داشتند. به طور کلی محلول‌پاشی با غلظت 10 و 20 گرم در لیتر کیتوزان در مرحله نوک‌پنبه‌ای جوانه با تاثیر بر مقادیر هورمون‌ها، پلی‌آمین‌ها و دیگر شاخص‌های فیزیولوژیکی ضمن القاء تحمل به سرما، تا 6 روز باعث تاخیر در زمان شکفتن جوانه های انگور یاقوتی شد.