روح الله کریمی

اهداف: اصلاح خاک از طریق افزودن برخی مواد نگهدارنده رطوبت می‌تواند به بهبود کمیت و کیفیت محصول درختان میوه در مناطق خشک و نیمه‌خشک منجر شود. مواد و روش‌ها: در این پژوهش تأثیر افزودن دو اصلاح کننده خاک بر عملکرد و کیفیت میوه انگور بی‌دانه سفید در شرایط کم‌آبیاری طی سال‌های 1401 و 1402 در تاکستان تحقیقاتی دانشگاه ملایر (استان همدان) با خاک لومی بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح اصلاح کننده‌ها (شاهد؛ زئولیت 12 کیلوگرم؛ کود گوسفندی 15 کیلوگرم؛ ترکیب زئولیت + کود گوسفندی به ترتیب، 12 و 15 کیلوگرم برای هر تاک) و دو سطح رژیم آبیاری غرقابی (آبیاری طبق عرف منطقه با دور 7 روز و کم‌آبیاری با دور 21 روز یک‌بار) بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که افزایش دور آبیاری به کاهش معنی‌دار طول خوشه (6/11 درصد)، قطر خوشه (1/9 درصد)، تشکیل میوه (9/26 درصد)، وزن حبه (8/15 درصد)، وزن خوشه (7/25 درصد)، عملکرد تاک (5/22 درصد)، فنول کل (7/17 درصد) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (6/9 درصد) و همچنین، افزایش فلاونوئید کل (1/15 درصد)، مواد جامد محلول (5/18 درصد) و پی‌اچ میوه (2/20 درصد) منجر شد. کاربرد اصلاح کننده‌های خاک اثرات منفی کاهش آبیاری بر عملکرد و کیفیت میوه انگور را تعدیل نمود. در شرایط کاهش آبیاری، کاربرد زئولیت باعث افزایش قطر حبه (6/7 درصد)، طول خوشه (2/12 درصد)، قطر خوشه (3/13 درصد)، تشکیل میوه (1/18 درصد)، عملکرد تاک (0/31 درصد)، فنول کل (1/10 درصد)، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (3/10 درصد) شد و فلاونوئید کل میوه را (به میزان 6/6 درصد) کاهش داد. همچنین، کاربرد کود گوسفندی به افزایش قطر حبه (2/16 درصد)، طول خوشه (7/19 درصد)، قطر خوشه (1/21 درصد)، تشکیل میوه (4/31 درصد)، عملکرد تاک (0/27 درصد)، فنول کل (1/12 درصد) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (0/12 درصد) و کاهش فلاونوئید کل (5/17 درصد) در مقایسه با شاهد منجر شد. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این تحقیق با کاربرد زئولیت طبیعی، به تنهایی یا در ترکیب با کود گوسفندی، می‌توان با حفظ بهتر رطوبت در خاک‌های سبک، اثرات منفی کاهش آبیاری بر تاک انگور را به حداقل رساند.