روح الله کریمی

شوری یکی از فاکتورهای مهم محیطی است که رشد و نمو گیاهان را تحت تأثیر قرار داده و تولید گیاهان را محدود می کند. اسید آبسیزیک (ABA) به عنوان یک پیام رسان، در پاسخ به تنش های محیطی از جمله تنش شوری و بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی از قبیل فتوسنتز و تنظیم باز و بسته شدن روزنه ها نقش دارد. سدیم نیترو پروسید (SNP) به طور معمول به عنوان ترکیب رها کننده نیتریک اکسید (NO)در گیاهان استفاده می شود. اکسید نیتریک رادیکال گازی نسبتاً پایداری است که در غلظت های پایین با ممانعت از تولید رادیکال های فعال اکسیژن مانع خسارت آن ها می گردد. این پژوهش در قالب دو آزمایش مستقل انجام شد. در آزمایش اول، اثر کاربرد برگی اسید آبسیزیک (صفر و 100 میکرومولار) بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی انگور بی دانه سفید تحت تنش شوری کلرید سدیم (صفر، 25، 50 و 100 میلی مولار) مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش دوم، تغییرات فیتوشیمیایی ایجاد شده در پاسخ به کاربرد برگی اکسید نیتریک (صفر و 100 میکرومولار) در بوته های انگور تحت غلظت های مختلف کلرید سدیم (صفر، 25، 50 و 100 میلی مولار) بررسی شد که هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه انجام شدند. شوری در هر دو آزمایش، میزان کلروفیل برگ انگور را کاهش داد کـه این کاهش با کاربرد خارجی اسید آبسیزیک و اکسید نیتریک مرتفع شد. افزایش پروتئین های محلول در اثر کاربرد اسید آبسیزیک و اکسید نیتریک یکی از مکانیسیم های حفاظتی برای متعادل کردن غلظت اسمزی درون سلولی می باشد که می تواند اثرات سوء شوری را در انگور ها کاهش دهد. کاربرد اسید آبسیزیک و اکسید نیتریک منجر به تجمع فنول کل و فلاونوئید بیشتری نسبت به انگور های تیمار نشده تحت تنش شوری شد. اسید آبسیزیک و اکسید نیتریک میزان پرولین و قند محلول کل برگ انگور را تحت شرایط تنش شوری افزایش دادند. در هر دو سطح اسید آبسیزیک و اکسید نیتریک با افزایش شوری محتوای نسبی آب کاهش تدریجی نشان داد. در هر دو آزمایش با افزایش شوری میزان نشت یونی نیز افزایش یافت. کاربرد اسید آبسیزیک و اکسید نیتریک نقش مؤثری در کاهش تولید مالون د ی آلدهید در انگور داشتند. غلظت پراکسیدهیدروژن در انگورهای تیمار شده با اسید آبسیزیک و اکسید نیتریک کمتر از انگورهای تیمار نشده بود. اسید آبسیزیک و اکسید نیتریک همراه با شوری موجب