سعید آریاپوران

هدف پژوهش حاضر تمیز مادران با و بدون نوجوان خانه‌گریز و نقش مشکلات روان‌شناختی، بهزیستی معنوی، سبک‌های فرزندپروری و تنظیم هیجان در این تمیز بود.: روش این پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مادرانی که فرزندشان در مقطع متوسطه دوم شهرستان ملایر مشغول به تحصیل بودند (7450 نفر) که از بین آنان 350 نفر با روش خوشه‌ای انتخاب شدند. هر یک از شرکت‌کنندگان پرسشنامه مشکلات روان‌شناختی (لاویبوند، 1995)، پرسشنامه بهزیستی معنوی (پولوتزین و الیسون، 1982)، پرسشنامه تنظیم هیجان (گروس و جان، 2003) و پرسشنامه سبک‌های فرزندپروری (دیانا بامریند، 1973) را پاسخ دادند. داده‌ها با ازمون t مستقل، همبستگی کانونی ولامبدای ویلکز و با استفاده از نرم‌افزار SPSS-26 تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌هانشان داد که 20 درصد مادران، دارای فرزند خانه گریز بودند. آزمون t مستقل نشان دادکه میزان مشکلات روان‌شناختی (افسردگی، اضطراب و استرس) در مادران دارای فرزند خانه گریز بیشتر از ماداران بدون فرزند خانه‌گریز بود. نتایج همبستگی نشان داد در مادرانی که نوجوان خانه‌گریز ندارند سبک فرزندپروری سهل‌گیرانه (194/0) با مشکلات روان‌شناختی رابطه منفی و معنادار دارد ؛ بهزیستی مذهبی‌، بهزیستی وجودی و بهزیستی معنوی با مشکلات روان‌شناختی در مادرانی که نوجوان خانه‌گریز ندارند، رابطه منفی و معنادار دارد (448/0-، 505/0- و 530/0-). در حالی که مادران با نوجوان خانه‌گریز فقط بهزیستی مذهبی‌، بهزیستی وجودی و بهزیستی معنوی با مشکلات روان‌شناختی رابطه منفی و معنادار دارد ( 535/0-، 584/0- و 619/0-). مشکلات روان‌شناختی مادرانی که بهزیستی معنوی بالاتری دارند کمتر است درحالی که سبک‌های فرزندپروری رابطه معنی‌داری با مشکلات روان‌شناختی مادران نشان نداد. همچنین تنظیم هیجان با مشکلات روان‌شناختی ارتباط مستقیم ومعناداری نشان داد. ارگان‌های مرتبط با خانواده می‌توانند با آموزش تنظیم هیجان و بهزیستی معنوی به کاهش مشکلات روان‌شناختی مادران کمک کنند.