انقلاب صنعتی چهارم (صنعت ۴.۰) با ادغام فناوری‌های دیجیتال و فیزیکی، تحولی اساسی در صنایع به‌ویژه صنایع شیمیایی و پتروشیمی ایجاد کرده است. این تحول مبتنی بر فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیاء، هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ، دوقلوهای دیجیتال و رباتیک است که منجر به بهبود کارایی، ایمنی و بهره‌وری شده است. صنایع شیمیایی و پتروشیمی با بهره‌گیری از این فناوری‌ها، زمینه‌هایی مانند مدیریت دارایی‌های پیش‌بین، کنترل فرآیند، مدیریت انرژی و ایمنی را متحول کرده‌اند. نمونه‌های موفق جهانی از جمله استفاده از ربات‌های نظارتی، پلتفرم‌های ابری و هوش مصنوعی در شرکت‌هایی مانند اکسون‌موبیل، BASF و سینوپک، تأثیر چشمگیر این تحولات را نشان می‌دهند. با این تحولات، نیاز به شایستگی‌های جدیدی برای مهندسان شیمی احساس می‌شود که علاوه بر دانش تخصصی، شامل مهارت‌های دیجیتال، تفکر تحلیلی، کار تیمی و یادگیری مداوم است. برنامه‌های درسی فعلی مهندسی شیمی در ایران، اغلب فاقد تمرکز بر فناوری‌های نوین هستند. بنابراین، بازنگری در سرفصل‌های درسی و آموزش مهارت‌هایی مانند برنامه‌نویسی، تحلیل داده، امنیت سایبری و شبیه‌سازی پیشرفته ضروری است. این مقاله با بررسی الزامات صنعت ۴.۰، شایستگی‌های مورد نیاز مهندسان شیمی را شناسایی و راهکارهایی برای آموزش نسل جدید مهندسان ارائه می‌دهد.
