سهیلا سادات هاشمی

چکیده سابقه و هدف: از مزایای دانش سنجش از دور و طیف سنجی مرئی – فروسرخ نزدیک، سرعت و سادگی و هزینۀ اندک آن، در مقایسه با روش قدیمی است. سنجش از دور دانش گردآوری دادهها، با حداقل تماس مستقیم فیزیکی با اشیای مورد اندازه گیری است. طیفسنجی مرئی – فروسرخ نزدیک دامنه ای از جذب را با سرعت آنالیز بالا، در مقایسه با روش سنتی، برآورد میکند. هدف از این تحقیق بهکاربردن دادههای ماهوارۀ لندست 8 و طیف فروسرخ نزدیک، در کاربریهای کشاورزی و جنگل در دشت گیان نهاوند، استان همدان، برای تخمین کربناتکلسیم خاک است. 0 سانتیمتری برداشته و سپس هواخشک، و از الک - مواد و روشها: 48 نمونۀ خاک از عمق 30 دومیلی متری عبور داده شد. برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاکها اندازه گرفته شد. بهمنظور مطالعات سنجش از دور، تصویر لندست 8 متعلق به تاریخ نمونه برداری (سپتامبر 2019 ) به کار رفت. مقادیر ایجاد شد. ارزش هر باند، برای 48 ERDAS imagine محاسبهشدۀ هریک از قطعات نمونه در محیط 9.1 نقطه، در محیط اکسل وارد و در نهایت، مراحل توصیفهای آماری متغیرها انجام شد. در روش سنجش از دور، انعکاس طیفی نمونه ها روی ده باند اصلی استخراج و پردازش شد. سپس همبستگی بین ارزش باندهای اصلی، ترکیب باندها، و شاخصهای کلسیت با مقدار کلسیت خاک انجام شد. با برازش انواع رگرسیونهای چندمتغیره بدون حذف دادههای پرت، بهترین مدل انتخاب شد. آنالیز طیفی خاک های مورد نظر با استفاده 350 نانومتر، انجام شد. پس از ثبت طیفها، انواع - از دستگاه طیف سنج زمینی، با دامنۀ طولموج 2500 SPSS روش های پیشپردازش مورد ارزیابی قرار گرفت. همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی در محیط 24.1 سنجیده شد. نتایج و بحث: نتایج آزمایشگاهی نشان داد که میانگین کربنات کلسیم خاک، در کاربری کشاورزی و جنگل، 22 % است. طبق نتایج، باندهای 10 و 11 رابطه معنیداری با کلسیت خاک در کاربری / بهترتیب 30 و 22 دوازده ترکیب باندی در سطح 5% و شش ترکیب باندی در سطح 1% با میزان .(p<0/ جنگل داشته اند ( 05 باند 2/ باند 5)/(باند 4/ باند 5))، با )) R کلسیت خاک، ارتباط معنیداری نشان دادند. همچنین شاخص 1 رگرسیون بین کلسیت محاسبه شده در آزمایشگاه و .(p<0/ کلسیت خاک، رابطه معنیداری داشت ( 05 به دست آمد. در روش (r2=0/ معادلۀ حاصل از تصویر ماهواره ای، در کاربری های کشاورزی، برابر ( 45 مشاهده شد. براساس مدل سازی با (r2=0/ طیف سنجی، بیشترین همبستگی در طول موج 612 نانومتر (** 85 0 و / مقدار ضریب تبیین در گروه کالیبراسیون درمورد کلسیت 8 ،(PLSR) رگرسیون حداقل مربعات جزئی برابر با RMSE 0 و مقدار / 4%، مقدار ضریب تبیین در گروه اعتبارسنجی برابر با 5 / برابر با 8 RMSE مقادیر SMLR %7/8 محاسبه شد. از بین مدلهای برازش یافته با رگرسیون چندمتغیره، در تصاویر ماهواره ای، مدل برای برآورد کلسیت مناسب به نظر می رسد. مدل رگرسیونی حداقل مربعات جزئی، برای برآورد کلسیت بهروش طیف سنجی نیز، تقریبا مناسب بوده است. نتیجه گیری: نتایج کلی نشان داد که مدل برآوردشده از روش آماری رگرسیون، در سنجش از دور، توانسته است میزان کلسیت خاک را در اراضی کشاورزی برآورد کند و میزان به دستآمده براساس روش سنجش از دور و آزمایشگاه اختلاف ناچیزی با یکدیگر دارند. بنابراین میتوان گفت روش سنجش از دور، در برآورد در برآورد مقدار کلسیت ،PLSR کلسیت خاک، موفق بوده است. نتایج طیف سنجی نیز نشان داد که مدل خاک، مدل مناسبی است؛ به شرط آنکه تعداد نمونهها بیشتر باشد. در برآورد کلی، میتوان نتیجه گرفت روش طیف سنجی مرئی – فروسرخ نزدیک دارای صحت بیشتری از روش سنجش از دور و تیتراسیون است؛ منتها به تعداد نمونه های بیشتری نیاز دارد. توصیه میشود، برای افزایش صحت کار، تعداد نمونههای طیف سنجی افزایش یابد و برای مقایسۀ بهتر بین دو کاربری نیز، تعداد نمونه های انتخابی برابر باشد.