ثمر مرتضوی

اﻛﺮاﺗﻮﻛﺴـﻴﻦ A از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎﻳﻜﻮﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺮﺧﻲ محصولات کشاورزی است ﻛﻪ دارای اﺛﺮات آﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ زیادی در اﻧﺴﺎن و ﺣﻴﻮاﻧـﺎت است. اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت در ﺑﺴﻴﺎری از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﺟﺎﻧﻮری و اﻧﺴﺎن، ﺳﺮﻃﺎن زا، ﺟﻬﺶ زا، ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺎﻗﺺ اﻟﺨﻠﻘﻪ زایی و ﺳﺮﻛﻮب ﻛﻨﻨـﺪه ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. انگور یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی تولیدی در شهر ملایر که تولید آن در این شهر سه برابر متوسط تولید انگور در جهان است. موضوع آلودگی به توکسین های قارچی به ویژه (OTA) یک فاکتور مهم در صادرات کشمش است، لذا شناسایی و بررسی آلودگی به آکراتوکسین در انواع مختلف کشمش در منطقه از اولویت مطالعاتی برخوردار است. هدف از این مطالعه تعیین مقدار آکراتوکسین A در 4 نوع کشمش (آفتابی، سایه خشک، گوگردی، تیزابی) شهر ملایر و بررسی ارزیابی خطر سلامتی ناشی از مصرف کشمش های آلوده به آکراتوکسین آ برای مصرف کنندگان است. 71 نمونه کشمش (آفتابی، سایه خشک، گوگردی، تیزابی) از سطح شهر ملایر در سال 1398-1397 جمع آوری شد. آکراتوکسین از نمونه ها با استفاده از روش میکرو استخراج مایع مایع پخشی با روش (DLLME) استخراج و قرائت نمونه ها با دستگاه HPLCانجام شد. مقدار استاندارد آکراتوکسین A با رهنمود µg/kg ,FAO2 است که میانگین غلظت OTA در کشمش آفتابی، سایه خشک، گوگردی و تیزابی به ترتیب 6/4، 8/2، 16/1، 5/1، میکرو گرم بر کیلو گرم است. در 06/58 درصد از نمونه ها آکراتوکسین وجود داشت. نتایج مطالعه نشان داد که ترتیب غلظت OTA در نمونه های کشمش منطقه مورد مطالعه به ترتیب آفتابی (80درصد) > سایه خشک (15/ 63 درصد) > گوگردی (36/ 36درصد) > گوگردی (27/27 درصد) است. ارزیابی خطر سلامت برای مصرف کنندگان انواع کشمش در دو گروه زنان و مردان با توجه به کوچک بودن شاخص سرطانزایی 100٪> TDI ، سطح مواجهه قابل تحمل و ریسک سلامت مصرف کشمش آلوده بسیار ناچیز است. در این راستا به_نظر می رسد مدیریت روش های مختلف خشک کردن انگور، ذخیره سازی و کاربرد روش های تیمار کاهش قبل از مصرف کشمش بسیار ضروری است.