ثمر مرتضوی

از آنجا که داده های زیادی برای بررسی اثرات نانوذرات در حیات وحش دریایی، در دسترس نیست، اثرات سم شناسی ناشی از مواجهه با نانوذرات باید بیشتر با استفاده از آزمون های آزمایشگاهی و مطالعات میدانی بررسی شود. در این مطالعه، اثر سمیت آبی آترازین و نانوذرات TiO2 و همچنین اثر سمیت آترازین در حضور نانوذرات TiO2 بر آرتمیا سالینا بررسی می شود. شرایط نوری طی آزمون در معرض گذاری 48 ساعته شامل: دوره تناوبی نور-تاریکی (16:8)، نور مرئی کامل، تاریکی کامل و پیش تابش با نور فرابنفش می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص گردید که نانوذرات TiO2در هیچ یک از شرایط نوری سمیت قابل توجهی بر آرتمیا نداشت. بیشترین میزان سمیت آترازین در شرایط نوری مختلف به ترتیب نزولی تحت پیش تابش با نور فرابنفش، تاریکی کامل، تناوب تاریکی و نور مرئی و نور مرئی کامل می باشد. مقادیر LC50 برای آنها به ترتیب 73/6، 29/23، 35/26 و 00/30 به دست آمد که تفاوت آماری معنی دار با یکدیگر داشتند. نتایج حاکی از احتمال تخریب فتوکاتالیستی آترازین تحت نور فرابنفش و ایجاد محصولات با میزان سمیت شدیدتر از آترازین می باشد. هنگامی که به غلظت های مختلف آترازین، به مقدار 10 میلی گرم در لیتر نانوذرات TiO2 اضافه شد، بیشترین میزان سمیت در شرایط نوری مختلف به ترتیب نزولی تحت پیش تابش با نور فرابنفش، تناوب تاریکی و نور مرئی، تاریکی کامل و نور مرئی کامل بود. مقادیر LC50 برای آن ها نیز به ترتیب 79/6، 21/19، 11/24 و 00/27 محاسبه گردید که نشانگر تفاوت آماری معنی دار در شرایط نور مرئی و تناوب تاریکی و نور مرئی نسبت به شرایط عدم حضور نانوذرات دی اکسیدتیتانیوم بود. این نتایج نیز نشان داد که حضور نانوذرات TiO2 در محلول آلوده به آترازین باعث افزایش سمیت آترازین و بالا رفتن تلفات گونه آزمون در شرایط حضور نور مرئی در محیط شده است، که به دلیل فعالیت نوری نانوذرات و همچنین ورود راحت تر آترازین به بدن آرتمیا بوده است. در نهایت با توجه به نتایج حاصل از تاثیر شرایط نوری بر میزان آلایندگی نانو ذرات، توجه بیشتری جهت ارزیابی خطر این مواد نوظهور لازم می باشد که پیشنهاد می شود قبل از اقدام به تولید انبوه این مواد، بررسی آسیب ها و خطرات احتمالی آن ها مورد ارزیابی قرار گیرد.