ثمر مرتضوی

رودخانه تیره واقع در استان لرستان یکی از سرشاخه های مهم رود سزار هست که جز رودخانه های دایمی حوضه مرکزی کشور است. سرچشمه این رود از سفیدکوه بوده و با دریافت از آب های بالادست در منطقه همچون شاخه های فرعی رودخانه سیلاخور ، گل رود، سراب سفید و چند رود دیگر تشکیل شده و با طول مسافتی به شهرستان دورود می رسد و شهر را به دو قسمت تبدیل می کند. در پژوهش حاضر جهت ارزیابی کیفیت تیره رود، اجتماعات و ساختار جمعیتی بزرگ بی مهرگان کفزی آن مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا 5 ایستگاه در طول رودخانه تعیین گردید و از بی مهرگان کفزی در دو نوبت پاییز و بهار توسط نمونه بردار سوربر با 4 تکرار نمونه برداری شد. در نهایت 23 خانواده از بزرگ بی مهرگان کفزی در این رودخانه شناسایی شدند، که در میان آن ها لارو حشرات آبزی بیشترین تنوع و فراوانی را دارا می باشند. افراد متعلق به سه راسته Ephemeroptera ، Diptera و Trichoptera در همه ایستگاه ها جانداران غالب بودند. بررسی فراوانی راسته Diptera نشان می دهد که فراوانی خانواده Chironumidae در دو ایستگاه 4 و 5 افزایش قابل توجه داشته که علت آن ورود آلودگی صنعتی در ایستگاه 4 و ورود آلودگی شهری در ایستگاه 5 هست. در این میان خانواده Baetidae از راسته Ephemeroptera در همه ایستگاه ها حضور داشت. نمایه شانون در دو فصل نشان داد که بیشترین میزان این نمایه در ایستگاه 3 به میزان 6205/1 است و کمترین مقدار این نمایه در ایستگاه 2 به میزان 2632/1 می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده کمترین شاخص سیمپسون در ایستگاه 2 به میزان 5173/0 و بیشترین میزان این مقدار در ایستگاه 3 به میزان 6712/0 می باشد. بررسی نتایج نشان داد که کمترین نمایه مارگالف در ایستگاه 5 به میزان 414/1 و بیشترین مقدار آن در ایستگاه 3 به میزان 185/2 می باشد. بیشترین شاخص تشابه جاکارد در ایستگاه 4 به مقدار 6178/0 و کمترین آن در ایستگاه 2 به مقدار4703/0 می باشد. طبق آنالیز سیمپر بیشترین درصد تشابه در ایستگاه های 1 و2 و ایستگاه های 4 و 5 می باشد. نتایج به دست آمده حاکی از این است که تیره رود دارای شرایط مطلوب نیست و آلوده هست.