فلزات سنگین بیوسفر از زمان شروع انقلاب صنعتی در حال افزایش است و سمیت فلزات سنگین سبب اختلال در فرایند جوانه زنی و رشد گیاهان می گردد. در این پژوهش غلظت های مختلف نیترات سرب (صفر، 50، 100 و 150 قسمت در میلیون)، غلظت های مختلف نیترات نیکل (صفر، 50، 100 و 150 قسمت در میلیون)، غلظت های مختلف نیترات کادمیم (صفر، 50، 100 و 150 قسمت در میلیون) در سه آزمایش جداگانه و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بررسی شد. همچنین به منظور بررسی تأثیر تنش کادمیم، سرب و نیکل بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک تربچه در سه آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی در سیستم هواکشت و گلدان انجام شد. در این آزمایش نیترات کادمیم، نیترات نیکل و نیترات سرب در سه سطح شاهد، 3 و 6 میلی گرم در لیتر مورداستفاده قرار گرفت. بذور در سیستم هواکشت، کشت شده و با محلول غذایی هوگلند بدون کادمیم (شاهد) و حاوی 3 و 6 میلی گرم در لیتر کادمیم آبیاری شدند. بعد از 40 روز صفات مورفوفیزیولوژیک اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس در جوانه زنی برای هر سه آزمایش نشان داد که بین تیمارهای مختلف برای بیشتر صفات مورد مطالعه در سطح یک درصد تفاوت بسیار معنی دار وجود داشت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت سرب، طول ریشه چه و ساقه چه، شاخص طولی و وزنی بنیه گیاه چه، وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه روند نزولی را نشان داد. افزایش غلظت کادمیوم سبب اختلال در رشد ریشه چه و ساقه چه، وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه شاخص بنیه بذر و نسبت وزنی و طولی ساقه به ریشه تربچه گردید. همچنین با افزایش غلظت نیترات نیکل اکثر صفات موردمطالعه کاهش یافتند. درمجموع نتایج این تحقیق نشان داد که کادمیم، نیکل و سرب ممکن است به گیاهان اجازه جوانه زدن را بدهد، اما افزایش غلظت آن ها سبب اختلال در برخی شاخص های جوانه زنی بذر تربچه گردید. همچنین نتایج اثر فلزات سنگین در سیستم هواکشت و گلدانی درمجموع نشان داد که تنش فلزات سنگین باعث کاهش میانگین اکثر صفات اندازه گیری شده گردید.
