زهرا موحدی

گیاه بادرشبویه با نام علمی Dracocephalum moldavica از جمله گیاهان مهم دارویی متعلق به خانواده نعناییان (Lamiaceae) محسوب می شود. مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش شوری بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه بادرشبویه تحت سیستم هواکشت انجام گرفت. این آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در چهار غلظت کلرید سدیم (٬0. 25/0 ٬ 1 و 2 دسی زیمنس بر متر مربع) انجام گرفت. با توجه به نتایج مورفولوژیک بدست آمده، تمامی صفات اندازه گیری شده در گیاه تحت تنش به ویژه بالاترین غلظت کلرید سدیم (2 دسی زیمنس بر متر مربع) کاهش معنی داری را در مقایسه با شاهد نشان داد. شوری 2 دسی زیمنس بر متر مربع نسبت به شاهد تعداد برگ در گیاه را 43/58 درصد کاهش داد. بیشترین تعداد ریشه های مویین در تیمار شوری حاوی 25/0 دسی زیمنس بر متر مربع مشاهده گردید که با ادامه افزایش غلظت کلرید سدیم تا 2 دسی زیمنس بر مترمربع، همراه با کاهش معنی داری بود. حداکثرمیزان کلروفیل کل (36/36 میلی گرم بر گرم وزن تازه) و کارتنویید (7/849 میلی گرم بر گرم وزن تازه) مربوط به تیمار شاهد بود و با افزایش غلظت نمک، کاهش معنی داری در این صفات مشاهده گردید. با افزایش شدت تنش شوری میزان تجمع سدیم و پتاسیم برگ به ترتیب افزایش و کاهش معنی داری داشتند. میزان پروتئین کل برگ، تجمع پرولین و همچنین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز در بالاترین غلظت نمک (2 دسی زیمنس بر متر مربع) افزایش معنی داری را در مقایسه با شاهد نشان داد. نتایج حاصل از این آزمایش بیانگر این است که تحمل گیاه دارویی بادرشبویه در برابر تنش شوری از طریق افزایش تجمع پرولین، پروتئین های محلول و آنزیم های آنتی اکسیدان القاء می گردد.