زهرا موحدی

تنش شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان محسوب می‌شود. قارچ Serendipita indica با تحریک رشد بسیاری از گونه‌های گیاهی سبب تحمل به تنش‌های غیرزیستی می‌شود. در این پژوهش، اثر قارچ‌ S. indica و محلول‌پاشی اسید جیبرلیک بر صفات مورفوفیزیولوژیک دو رقم انگور بیدانه سفید و ترکمن 4 در شرایط تنش شوری در سیستم هواکشت به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بررسی شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول‌پاشی 150 میلی‌گرم/لیتر اسید جیبرلیک و عدم محلول‌پاشی، تلقیح با قارچ S. indica (عدم تلقیح و تلقیح‌ با قارچ) و دو سطح شوری (صفر و 100 میلی‌مولار کلرید سدیم) بودند. نتایج نشان داد که تیمار با اسید جیبرلیک و تلقیح با قارچ سبب افزایش برخی از شاخص‌های مورفوفیزیولوژیکی مانند کلروفیل، قند محلول، پرولین، فنول، فلاوونوئید و پتاسیم در هر دو رقم انگور گردیدند؛ در حالی‌که میزان صفاتی مانند مالون دی‌آلدئید، پراکسید هیدروژن و سدیم را کاهش دادند. همچنین نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش وزن خشک (26%) و افزایش فلاوونوئید (52%)، پرولین (41%)، سدیم (8/5 برابر)، مالون دی آلدئید (41%) و پراکسید هیدروژن (38%) در هر دو رقم گردید. در مجموع، نتایج نشان داد تیمار با اسید جیبرلیک و تلقیح با قارچ S. indica سبب افزایش اسمولیت‌هایی مانند قند محلول (37%)، پرولین (38%) و فنول (2%) گردید؛ از طرف دیگر تنش اکسیداتیو را با کاهش پراکسید هیدروژن (34%) و مالون دی‌آلدئید (31%) تخفیف داده‌اند که سبب می‌شود گیاهان از رشد و عملکرد بهتری برخوردار بوده و تحمل آنها به تنش افزایش یابد.