زهرا وارسته خانلری

به منظور بررسی فراهمی عناصر پتاسیم، فسفر، آهن و روی و ترسیب کربن در حضور انواع بیوچارها، آزمایش فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. بدین منظور از بیوچارها در 10 درصد وزنی استفاده گردید. تیمارهای آزمایش شامل خاک شاهد (CS) ، خاک + بیوچار ضایعات انگور (GSB) ، خاک + پوسته قهوهای گردو (NSB) و خاک + بیوچار کود مرغی (PMB) بود. خاکها به مدت دو ماه در دمای 3 ± 25 درجه سلسیوس در رطویت 70 درصد ظرفیت مزرعه نگهداری شدند و در زمانهای 5 ، 10 ، 30 و 60 روز از خاکها نمونهبرداری صورت گرفت و رهاسازی پتاسیم، فسفر، آهن، روی و ترسیب کربن در نمونهها اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که افزودن بیوچار GSB ، NSB و PMB به ترتیب موجب افزایش 3 / 589 ، 6 / 55 و 2 / 493 درصدی پتاسیم و افزایش 6 / 28 ، 7 / 13 و 4 / 110 درصدی فسفر خاک در مقایسه با شاهد شدند. همچنین افزودن بیوچار GSB ، NSB و PMB به ترتیب موجب افزایش 0 / 163 ، 7 / 6 و 5 / 19 درصدی آهن و افزایش 4 / 20 ، 0 / 36 و 5 / 55 درصدی روی خاک در مقایسه با شاهد گردیدند. تیمار NSB چیزی حدود 10 درصد از پتاسیم و 5 / 4 درصد از روی خود را طی 60 روز انکوباسیون آزاد کرد در حالی که این مقدار برای هر دو عنصر در دو تیمار GSB و PMB به طور میانگین 2 درصد بود. با توجه به انتشار آهن، کارآمدترین تیمار GSB و ناکارآمدترین تیمار PMB بود. بیشترین شاخص مخزن کربن (CPI) در طی انکوباسیون در تیمار NSB دیده شد. ترتیب شاخص CPI در تیمارهای مختلف به این صورت بود: NSB> PMB> GSB در تجزیه و تحلیل خوشهای مشخص شد که تیمار NSB بیشترین تاثیر را بر فاکتورهای اندازهگیری شده داشت.