سید مرتضی هنرمند

کنترل جمعیت و راه های آن، یکی از مسائل مهم و تأثیرگذار اجتماعی، اخلاقی و حقوقی مورد بحث در جوامع بشری است. جواز یا عدم جواز آن مورد گفتگو بوده و موافقان و مخالفانی دارد. موافقان آن به ادله ای همچون محدودیت منابع، اصول لذت گرایی، سودگرایی و آرمان گرایی، مفهوم حقوق طبیعی، مبنای تحقق عدالت اجتماعی و مدرنیته تمسک جسته که همگی قابل خدشه-اند. در مقابل مخالفان نیز ادله ای ارائه کرده اند؛ اما در این مقاله از منظر اخلاق کاربردی با کاربست اصول، مبانی و ارزش های مکتب اخلاقی اسلام به مسأله کنترل جمعیت و راه های آن پرداخته و ضمن بررسی ادله موافق و مخالف آن، با کشف قیود پنهان به حل تعارض و در نهایت اتصاف این مسأله به خوبی یا بدی دست یافته ایم. التبه خوبی یا بدی آن، مطلق نبوده و تابع مصالح(وصول به کمال) و مفاسد(عدم وصول به کمال) است که در صورت تزاحم با مصلحت برتر، تنها حکم مصلحت برتر فعلیت می یابد.