عباس زمانی

امروزه در بسیاری از مطالعات به استفاده از رنگدانه های طبیعی به خصوص کاروتنوئیدهای موجود در گیاهان به جای انواع مصنوعی در جیره غذایی ماهیان توجه شده است، زیرا از ظرفیت به مراتب بالاتری نسبت به رنگدانه های مصنوعی برای بهبود رشد برخوردارند. در مطالعه حاضر، تأثیر پودر گیاهان حاوی کاروتنوئید شامل هویج و فلفل دلمه قرمز بر عملکرد رشد، فعالیت آنزیم­های گوارشی (تریپسین و آمیلاز) و ضد اکسایشی (سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز) در بچه ماهی کپور گلگون با وزن متوسط 0/2 ± 1/1 گرم به ­مدت 8 هفته بررسی شد. چهار جیره آزمایشی شامل جیره غذایی شاهد فاقد پودر گیاهان (D1)، 2% پودر هویج (D2)، %2 پودر فلفل دلمه قرمز (D3) و 2% حاوی مخلوط پودر هویج (1%) و فلفل دلمه قرمز (1%؛ D4) همسان از نظر پروتئین و انرژی در 3 تکرار تهیه شد. نتایج شاخص­های افزایش وزن بدن، نرخ رشد ویژه و شاخص وضعیت نشان داد که بین جیره های آزمایشی اختلاف معنی داری وجود ندارد، هر چند که در جیره های D2، D3 و D4 نسبت به جیره D1 بالاتر بود. پایین ترین میزان ضریب تبدیل غذایی در ماهیان تغذیه شده با جیره D2 مشاهده شد، ولی بین جیره های غذایی اختلاف معنی داری ثبت نشد. همچنین، میزان بقا در جیره های آزمایشی100% بود. شاخص کارایی مصرف چربی و پروتئین و همچنین میزان فعالیت آنزیم های تریپسین و آمیلاز در جیره D1 کمتر از D2، D3 و D4 بود، ولی اختلاف معنی داری نداشتند. نتایج حاصل از فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز نشان داد که در جیره های حاوی پودر کاروتنوئید در هر دو مرحله‎ قبل و بعد از استرس کاهش معنی داری نسبت به گروه شاهد (فاقد کاروتنوئید) داشتند (0/05>p). بر اساس نتایج به دست آمده، پودر هویج و فلفل دلمه قرمز تأثیر معنی داری بر عملکرد رشد و فعالیت آنزیم­های گوارشی در بچه ماهی کپور گلگون نداشت، ولی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاهش معنی دار نشان داد.