مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان زراعی میباشد. کاربرد کودهای زیستی در تولید این گیاه ان ب ا ه دف ح ذف ی ا کاهش قابل مالحظه مصرف نهادههای شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رش د و کیفی ت گی اه، از اهمی ت زی ادی برخوردار است. بهمنظور بررسی واکنش برخی از ویژگیهای کیفی علوفه سورگوم دانهای به استفاده از کوده ای زیس تی، ش یمیایی و آلی، آزمایشی بهصورت طرح بلوک کامل تصادفی و در 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل 3 نوع کود بیولوژیک و تلفیق آنها با یکدیگر و ورمیکمپوست و کود شیمیایی به شرح زیر بود: 1 -قارچ میکوریزا آربسکوالر گونه mosseae Glomus + ورمیکمپوست، 2- قارچ میکوریزا + کود زیستی نیتروکسین )حاوی باکتریهای .sp Azospirillum و .sp Azotobacter ،)3 -قارچ میکوریزا + ریزوبیوم ).sp Rhizobium ،)4 -قارچ میکوریزا + کود شیمیایی KPN ،5 -قارچ میک وریزا mosseae Glomus و 6 -ش اهد. در ای ن آزم ایش، هرچن د تیمارها اثر معنیداری بر میزان خاکستر، اجزای دیواره سلولی )مواد ن امحلول در ش وینده خنث ی( و اج زای دی واره س لولی ب ه ج زء همیسلولز )مواد نامحلول در شوینده اسیدی( نداشتند اما توانستند صفات و ویژگیهایی نظیر پروتئین خام، گوارشپذیری ماده خشک و گوارشپذیری ماده آلی را بهطور معنیداری تغیی ر دهن د. نت ایج نش ان داد ک ه بیش ترین درص د پ روتئین خ ام )91/51 درص د(، گوارشپذیری ماده خشک )12/70 درصد( و گوارشپ ذیری م اده آل ی )16/72 درص د( در تیم ار تلفیق ی میک وریزا و نیتروکس ین و بیشترین درصد خاکستر )8/9 درصد( از تیمار تلفیقی کود میکوریزا و ورمیکمپوست حاصل شد. با توجه ب ه نت ایج آزم ایش، بهت رین تیمار کودی برای سورگوم دانهای مخلوط قارچ میکوریزا و کود زیستی نیتروکسین پیشنهاد میگردد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که کودهای بیولوژیک میتوانند بهعنوان جایگزینی مناسب برای بخشی از کودهای شیمیایی در سیستمهای کشاورزی پایدار مورد اس تفاده قرار گیرند.
