مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان زراعی می باشد. کاربرد کودهای زیستی در تولید این گیاهان با هدف حذف یا کاهش قابل ملاحظه مصرف نهاده های شیمیایی و هم چنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور بررسی واکنش برخی از ویژگی های کیفی علوفه ماشک گل خوشه ای به استفاده از کودهای زیستی، شیمیایی و آلی، آزمایشی به صورت طرح کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه نوع کود بیولوژیک و تلفیق آن ها با یک دیگر و ورمی کمپوست و کود شیمیایی به شرح زیر بود: 1- قارچ میکوریزا آربسکولار گونه Glomus mosseae + ورمی کمپوست، 2- قارچ میکوریزا + نیتروکسین (حاوی باکتری های Azospirillum sp. و sp. Azotobacter)، 3- قارچ میکوریزا + ریزوبیوم (R. legominuzarum)، 4- قارچ میکوریزا + کود شیمیایی NPK، 5- قارچ میکوریزا Glomus mosseae و 6- شاهد. در این آزمایش، هرچند تیمارها اثر معنی داری بر میزان خاکستر، NDF و ADF نداشتند، اما بر صفات و ویژگی های پروتئین خام، گوارش پذیری ماده خشک و گوارش پذیری ماده آلی دارای اثر معنی داری بود. نتایج نشان داد که بیش ترین درصد پروتئین خام (33/27 درصد)، خاکستر (96/4 درصد)و گوارش پذیری ماده آلی (86/77 درصد) در تیمار تلفیقی میکوریزا و ریزوبیوم و بیش ترین درصد گوارش پذیری ماده خشک (44/73 درصد) از تیمار تلفیقی کود میکوریزا و نیتروکسین حاصل شد. با توجه به نتایج آزمایش، بهترین تیمار کودی برای ماشک گل خوشه ای مخلوط قارچ میکوریزا و کود زیستی ریزوبیوم پیشنهاد می گردد.
