امیر حسین سیاح زاده

از بین مواد معدنی که ممکن است جذب آن از طریق آب و خاک برای گیاهان، حیوانات و انسا ن ها در غلظت های زیاد مضر باشند، می توان به بور اشاره کرد. سازمان بهداشت جهانی حداکثر بور مجاز در آب آشامیدنی را 5/0 میلی گرم در لیتر اعلام کرده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی امکان حذف بور از آب وستون های خاک به وسیله ترکیبات آلی و نانوذرات اکسیدی آلومینیوم و منیزیم بود. در ابتدا شرایط بهینه برای پارامترهای پ هاش، زمان، دما و غلطت جاذب بررسی و تعیین شد. حداکثر جذب در پ هاش 5، زمان 120 دقیقه، دمای 20 درجه سانتی گراد و غلظت جاذب 5/0 و 3 میلی گرم در لیتر به ترتیب برای نانوذرات اکسید آلومینیوم و منیزیم به دست آمد. سپس شرایط بهینه در ایزوترم های جذب مورد استفاده و ظرفیت جذب در غلظت 10 میلی گرم درلیتر بور، 75/2 میلی گرم در گرم برای نانوذره اکسید منیزیم، 30/16 و 75/16 میلی گرم در گرم به ترتیب برای نانوذره اکسید آلومینیوم ساده و اصلاح شده به دست آمد. میزان واجذب در ایزوترم ساده مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین مقدار واجذب مربوط به غلظت 10 میلی گرم در لیتر در اکسید آلومینیوم ساده با 43 درصد و کمترین مقدار واجذب مربوط به غلظت 2 اکسید منیزیم با 9/20 درصد بود. در بررسی تاثیر آنیون های رقابتی بر حذف بور، نشان داده شد که تنها آنیون سولفات میزان حذف را به مقدار کمی کاهش داده است و دیگر آنیون ها تاثیری بر روند حذف بور نداشته اند. آزمایشات ایزوترم جذب بور توسط نانوذره اکسید منیزیم و ترکیبات آلی هومیک اسید و بیوچار در خاک نیز انجام شد. در غلظت ده میلی گرم در لیتر بور میزان جذب خاک شاهد برابر 9/85 میلی گرم در کیلوگرم و در خاک های تیمارشده با نانوذره اکسید منیزیم، بیوچار و هومیک اسید به ترتیب 0/94، 6/83 و 9/50 میلی گرم در کیلوگرم بود. این روند نشان می دهد که با اضافه کردن نانوذره اکسید منیزیم میزان جذب بور از خاک بیشتر شد. بررسی جزءبندی بور بر روی دوغظت ایزوترمی 2 و 10 میلی گرم در لیتر انجام شد. که نتایج حاکی از آن بود که بیشترین مقدار بور به ترتیب در جزءهای باقیمانده، آلی، کربناتی، تبادلی و اکسیدی قرار گرفت. همچنین آزمایش ستون های آبشویی در تمامی خاک های شاهد و تیمارشده صورت گرفت. این موضوع نشان داد که در ستون آبشویی خاک تیمارشده با نانوذره، بور توسط نانوجاذب، جذب شده و از آبشویی و حرکت رو به پایین و خر