عباس زمانی

ماهی آنجل (Petrophyllum scalare) از گونه های ماهیان خانواده دهان تفریخ ماهیان (سیچیلاید) است و به دلیل زیبایی، توان تولیدمثلی بالا و سازگاری در شرایط اسارت از تقاضای بالایی برخوردار است و از محبوبترین ماهیان زینتی در دنیا و ایران محسوب میشود. بررسی عوامل تاثیرگذار بر رشد آن میتواند از زمینه های مهم مطالعاتی باشد. یکی از منابع مورد استفاده در جیره غذایی آبزیان بخصوص ماهیان زینتی استفاده از رنگدانه ها جهت ایجاد رنگ مطلوب در ظاهر بدن و همچنین تاثیر این ترکیبات بر رشد و بازماندگی آنها میباشد. استفاده از رنگدانه های طبیعی بجای انواع مصنوعی در جیره غذایی علاوه بر صرفه جویی اقتصادی می تواند بعنوان یک منبع ایمن و سالم نیز تلقی گردد. برخلاف ماهیان خوراکی، اطلاعات در مورد نیازهای غذایی ماهیان زینتی محدود است. تغذیه یکی از مهم ترین عوامل موثر بر توانایی ماهیان پرورشی برای نشان دادن توان ژنتیکی خود برای رشد و تولید مثل است.در این تحقیق، تأثیر پودر گیاه هویج به عنوان منبع طبیعی کاروتنوئید بر عملکرد رشد و فعالیت آنزیم‌های گوارشی و آنتی‌اکسیدانی در ماهی آنجل (وزن متوسط: 0/28± 2/76 گرم) به ‌مدت 8 هفته مطالعه شد. پنج جیره آزمایشی شامل جیره غذایی فاقد پودر هویج (D1: جیره شاهد) و جیره‌های حاوی پودر هویج (D2: 5/0، D3: 1، D4: 5/1 و D5: 2 %) همسان از نظر پروتئین و انرژی در3 تکرار تهیه گردید. نتایج شاخص‌های رشد نشان داد میزان افزایش وزن بدن، نرخ رشد ویژه، نسبت کارایی چربی و نسبت کارایی پروتئین در جیره‌های غذایی D4 و D5 بطور معنی‌داری بالاتر از D1 بود (0/05>P). بیشترین و کمترین میزان ضریب تبدیل غذایی به ترتیب در جیره‌های غذاییD1 و D4 مشاهده شد که با یکدیگر اختلاف معنی‌داری داشتند (0/05>P). کمترین و بیشترین میزان شاخص وضعیت به‌ترتیب در جیره‌های غذایی D5 و D1 مشاهده شد که اختلاف معنی‌داری بین آنها مشاهده نشد. میزان نرخ بقاء در جیره‌های آزمایشی100% بود. نتایج فعالیت آنزیم‌های گوارشی در روده نشان داد میزان فعالیت آنزیم‌های تریپسین و آمیلاز در جیره‌های D4 و D5 بطور معنی‌داری بالاتر از جیره‌های D1 و D2 بود (0/05>P)؛ ولی با جیره D3 اختلاف معنی‌داری نداشت. نتایج بررسی فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی در عضله ماهیان نشان داد آنزیم‌های سوپراکساید دیسموتاز (SOD) و کاتالاز در جیره‌های حاوی پودر هویج در هر دو مرحله‎ قبل و بعد از استرس کاهش معنی‌داری نسبت به گروه شاهد داشتند (0/05>P). بر اساس نتایج بدست آمده، استفاده از پودر هویج بویژه در سطوح بالا (1/5 و 2 %) افزایش معنی‌داری بر عملکرد رشد و فعالیت آنزیم‌های گوارشی و آنتی‌اکسیدانی در ماهی آنجل به همراه داشت