بهناز عطائیان

با توجه به این مطلب که قسمت اعظم کربن ترسیب شده در خاک قرار دارد به همین جهت، فرآیند فرسایش خاک موجب هدررفت کربن می گردد و هرگونه عملیات بیولوژیکی و بیومکانیکی که مانع سیر قهقرایی خاک و پوشش گیاهی شود قطعا گام مثبتی در جهت مدیریت ترسیب کربن خواهد بود. قبل از اجرای هر گونه عملیات اجرایی و احیایی در منطقه در ابتدا بررسی تاثیر فاکتورهای محیطی موثر بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک مورد برسی لازم می باشد تا ازاین طریق علاوه بر دست یابی به محیط زیست سالم هزینه های اقتصادی نیز کاهش پیدا کند. بنابراین شایسته است با داشتن درک صحیح از پتانسیل ذاتی خاک ها، از آن ها بهره گیری شود. این مسأله می تواند گامی مؤثر و اصولی در رسیدن به توسعه پایدار زیست محیطی باشد. در این راستا اقدام به بررسی اثر فاکتور های فیزیوگرافی شامل جهت و درصد شیب و ارتفاع بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، و مقایسه روش های درون یابی برخی ویژگی های شیمیایی در بخشی از زیر حوضه نمونه گنبد که محل اجرای عملیات پیشنهادی در این زیر حوضه می باشد،شد. به منظور تحقق اهداف، جمع آوری نمونه های مرکب از واحدهای کاری که براساس جهت های شیب(6جهت اصلی و فرعی)، درصدهای شیب(12-5،30-12،60-30)و کلاس های ارتفاعی(2300-2200،2200-2100)و تمرکز فعالیت های پیشنهادی آبخیزداری در آنها بیشتر بود، صورت گرفت. نمونه ها پس از هوا خشک شدن جهت انجام آنالیزهای آزمایشگاهی به دانشگاه ملایر منتقل شدند. در آزمایشگاه میزان کربن آلی خاک به روش والکی- بلک، ماده آلی به روش کوره الکتریکی، بافت خاک به روش هیدرومتری، وزن مخصوص ظاهری به روش کلوخه و هدایت الکتریکی و اسیدیته به وسیله محلول 1:5و دستگاه PH سنج و EC متر اندازه گیری شدند. سپس آنالیزهای آماری توسط نرم افزار SASصورت گرفت. نتایج نشان داد پارامترهای فیزیکی خاک در منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر خصوصیات توپوگرافی قرار نگرفتند. از میان پارامترهای شیمیایی مورد بررسی در تحقیق حاضر که شامل PH،EC، ماده آلی و کربن آلی می باشند، پارامتر ماده آلی خاک تحت تاثیر جهت شیب در منطقه مورد مطالعه قرار گرفتند. به طوری که میزان ماده آلی خاک به ترتیب دارای بیشترین و کمترین مقدار در جهت های شمالی و جنوبی می باشند. همچنین نتایج آنالیز همبستگی و رگرسیون نشان داد کربن آلی خاک با مجموع رس و سیلت و ماده آلی دارای همبستگی مثبت معنی د