بهروز محمد پرست

انگور (Vitis Vinifera) یکی از مهم ترین محصولات باغی است که در نقاط مختلف جهان و ایران کشت و کار می شود و به صورت های تازه خوری، تولید کشمش و فرآوری شده به مصرف می رسد. در این تحقیق، بررسی تنوع فنوتیپی ارقام و ژنوتیپ های انگور شهرستان ملایر به منظور گزینش مقدماتی ارقام و ژنوتیپ های برتر از نظر خصوصیات مورفولوژیکی و پومولوژیکی جهت استفاده در برنامه های به نژادی، صورت گرفت. بدین منظور، گروه بندی و مقایسه 32 رقم و ژنوتیپ انگور، با استفاده از 61 صفت، براساس توصیفگر های جهانی انگور و روش های مرتبط انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده برخی از صفات مثل وزن خوشه چه، رنگ گوشت میوه، طول دم خوشه، وزن دم حبه، وزن و طول هسته و طول خوشه دارای ضریب تغییرات بالایی بودند. ضرایب همبستگی ساده بین صفات نشان داد که بین برخی از صفات اندازه گیری شده رویشی، خوشه، حبه و هسته همبستگی مثبت یا منفی معنی دار وجود دارد. تجزیه خوشه ای در فاصله 25 اقلیدسی ارقام و ژنوتیپ ها را به دو گروه اصلی تقسیم کرد و صفاتی مثل دیررس یا زودرس بودن، تراکم پیچک، ضخامت پوست میوه، وزن چوب خوشه چه و طول دم حبه بودند. با کاهش فاصله از 25 به 5 ارقام به شش گروه اصلی تقسیم شدند. بر اساس نتایج به دست آمده ارقام و ژنوتیپ های’احمد مولاییʻ، ’شصت عروسʻ، ’کشمشی بی دانه سفید و قرمزʻ، ’عسکری ʻ و ’ژنوتیپ شماره 1-1ʻ به ترتیب از نظر عادت دیر گل دهی، میزان قند و انبارمانی، تازه خوری و میزان پروتئین و قند برتر از سایر ارقام و ژنوتیپ ها بودند. بر اساس کروماتوگرام های بدست آمده به وسیله HPLC مشخص گردید که بیشترین میزان رسوراترول در پوست میوه در مرحله غورگی وجود دارد. همچنین میزان رسوراترول در 32 رقم انگور ملایر نیز بر اساس آنالیز کروماتوگرام ها صورت گرفت که ارقام شاهانی (26/4 میلی گرم بر گرم وزن تر)، ’ژنوتیپ 8 ردیف 8ʻ (97/4 میلی گرم بر گرم وزن تر) و عسگری (17/3 میلی گرم بر گرم وزن تر) دارای بیشترین مقدار رسوراترول می باشند. همچنین در بین 32 رقم مورد بررسی تعدادی از آنها مثل ’رقم کشمشی سفیدʻ، ’پرلتʻ، ’صاحبی ʻ، ’احمد مولاییʻ، ’فی استاʻ، ’عسکریʻ و ’ ژنوتیپ 2 ردیف 7ʻ فاقد رسوراترول بودند. همچنین با توجه به نتایج آزمایش ها مشخص شد که برگ مقدار کمتری رسوراترول نسبت به میوه در خود انباشته کرده است.