«مقول و مقوله» در لغت اسم مفعول از (قال یقول) بوده و به معنای «گفته شده» می باشد. در واقع "محکی" و مفاد کلام را مقول می گویند و در اصطلاح منطقی، مقولات ترجمۀ عربی واژۀ «قاطیفوریاس» است. این اصطلاح در اصل از منطق ارسطویی گرفته شده و یک لغت یونانی است. در واقع منطق دانان بعد از آن که کلیات را به پنج قسم (جنس، فصل، نوع، عرض عام و عرض خاص) تقسیم کرده اند، بحث دیگری دربارۀ عالیترین و بالاترین جنس ها منعقد کرده و نام آن را مقولات گذاشته اند منظور از «مقول» یا «مقوله»، مفهومی است که در جواب ماهو؟ (آن چیست؟) که سؤال از حقیقت شیء است می آید و بر اشیاء به طور ذاتی حمل می شود، ولی بر خود آن ها چیزی بصورت ذاتی حمل نمی شود. چون جنسی بالاتر از آن ها وجود ندارد. مراد از حمل ذاتی آن است که محمول قضیّه، چیزی باشد که موضوع را قوام دهد؛ یعنی ماهیت موضوع بدون آن تحقّق نیابد. ذاتی شامل نوع، جنس و فصل می شود.
