عنایت در اصطلاح فلاسفه دو کاربرد دارد: 1- عنایت ذاتیه 2- عنایت فعلیه عنایت ذاتیه: از صفات ذاتی خدا محسوب شده و به علم خداوند برگشت می کند. در تعریف عنایت ذاتیه گفته شده است: التفات و اعتناء و توجه به فعل، در حالی که این عنایت قبل از تحقق فعل است. (نظیر علم خداوند به مخلوقات قبل از پیدایش و خلق آنها) معنای روان و فشرده عنایت ذاتی این است که خداوند قبل از ایجاد مخلوقات، به همه جوانب فعلش اهتمام دارد به گونه ای که مخلوقات همه خصوصیات ممکنه را داشته باشند. (البته این معنای از عنایت باید به گونه ای تفسیر شود که فقط مرحله قبل از ایجاد فعل را شامل شود). عنایت فعلیه: این عنایت از صفات فعلی خداوند محسوب شده و به معنای اتقان و استحکام صنع خداوند است؛ به گونه ای که هر مخلوقی از مخلوقات خداوند دارای همه خصوصیات ممکن و متصور، در بالاترین و زیباترین حد کمال باشد. به گونه ای که هیچ گونه اهمال و سستی در خصوصیات ممکنه آن وجود نداشته باشد. به عبارتی عنایت فعلی همان اهتمام فعلی خداوند است. و به عبارت سوم، عنایت فعلی خدا عین فعل اوست که در خارج با کمال اهتمام و به دور از هر گونه اهمال و سستی واقع شده است.[3] لازمه این عنایت، همان نظام احسن است.
