یکی از مشهورترین براهین فلسفی بر اثبات وجود خدا، برهان «وجوب و امکان» است که گاهی از آن به «برهان امکان» و گاهی به «برهان جهان شناختی» تعبیر می شود. این برهان در بین فلاسفه اسلامی و غرب مدافعان زیادی دارد. در میان غربیان توماس آکویناس، دکارت، لایب نیتس و جان لاک مدافع آن هستند. در میان فلاسفۀ اسلامی مشهور این است که ابن سینا مبتکر این بحث است. هر چند برخی سابقۀ این برهان را به زمان یکی از نوّاب خاصّ حضرت ولی عصر (عج) جناب حسین بن روح نوبختی می رسانند. این برهان تقریرهای مختلفی دارد.برخی از این تقریرها مبتنی بر دور و تسلسل بوده و برخی دیگر چنین نیست.
