1404/03/14
احسان ترکاشوند

احسان ترکاشوند

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده ادبیات و علوم انسانی
نشانی: دانشگاه ملایر - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
تلفن: 08132355348

مشخصات پژوهش

عنوان
حکمت الهی
نوع پژوهش
کتاب
کلیدواژه‌ها
حکمت الهی، عدل، اتقان، علت فاعلی، علت غایی، نظام احسن
سال 1393
پژوهشگران احسان ترکاشوند

چکیده

در اصطلاح فلاسفه وقتی حکمت دربارۀ خداوند به کار می رود حداقل به یکی از دو معنای ذیل به کار می رود: 1- افعال خداوند به نیکوترین و کامل ترین شکل ممکن تحقق می پذیرد. وقتی گفته می شود «نظام آفرینش» خداوند، «نظام احسن» است معنایش همین است. طبیعی است که وقتی نظام احسن یا حکمت دربارۀ مجرّدات به کار برده می شود چون در آنجا هیچ تزاحمی وجود ندارد معنایش این است که هیچ نقص و کاستی در افعال خدا وجود ندارد و افعال خداوند در عالم مجرّدات در نهایت اتقان و استواری و کمال است و در جایی که حکمت در مورد امور مادی به کار برده می شود و گفته می شود کار خداوند حکیمانه است معنایش این است که موجودات این عالم را به گونه ای خلق کرده که همۀ آنها با وجود همۀ تزاحماتی که در آنها هست از بیشترین خیر و کمال خود بهره مند باشند. در حقیقت این معنای از حکمت خداوند به عنوان علت فاعلی، برگشت می کند. 2- دومین معنی از معانی حکمت این است که افعال خداوند دارای غایت معقول و منطقی می باشند. بنابراین خداوند کار لغو، عبث و بیهوده نمی کند و دلیل این امر هم روشن است؛ زیرا ایجاد افعال قبیح، لغو و بیهوده، ناشی از جهل یا نیازمندی فاعل یا عدم قدرت او و یا بخل ورزیدن است و این صفات هم نقص هستند در حالیکه خداوند متعال از همۀ نقایص مبّراست. در نتیجه همۀ افعال خداوند به این معنا حکیمانه است.