مهدی هدایتی

چکیدهکنجاله سویا مهمترین منبع پروتیئن در جیره های استارتر گوساله های شیرخوار است. اکسترود کردن کنجاله سویا ممکن است از کاهش عوامل ضد تغذیه ای و افزایش قابلیت هضم پروتئین خام باعث افزایش ارزش غذایی کنجاله سویا شود. در این آزمایش هدف بررسی اثرات جایگزینی کنجاله سویا با کنجاله سویای اکسترود شده (ESM) بر عملکرد، رشد، متابولیت های خون و قابلیت هضم در گوساله های شیرخوار در قبل و بعد از شیرگیری در سطوح 0، 25، 50، 75 و 100 درصد بود. از 50 راس گوساله ماده شیرخوار (وزن اولیه 63/0±3/40) در قالب یک طرح کاملا تصادفی استفاده شد که گوساله ها به طور تصادفی بین تیمارها پخش شدند. گوساله در 3 روز اول با آغوز تغذیه شدند و بعد از آن دسترسی آزاد به آب و جیره استارتر داشتند. مصرف شیر از 4 لیتر در روز شروع شد به 7 لیتر در روز در سن 50 روزگی رسید و کم کم کاهش یافت تا در سن 71 روزگی گوساله ها از شیرگرفته شدند. گوساله ها به مدت 3 هفته بعد از قطع شیر در جایگاه های انفرادی نگه داشته شدند. نتایج نشان داد در دوره قبل از شیرگیری، با افزایش سطح ESM در جیره، وزن از شیرگیری به طور خطی و درجه دوم افزایش یافت (01/0 > P). و مصرف جیره استارتر به صورت درجه دوم و درجه سوم افزایش یافت (04/0 > P) و افزایش وزن روزانه تمایل به افزایش به صورت خطی داشت (10/0 > P). در دوره بعد از شیرگیری، مصرف ماده خشک، وزن بدن و افزایش وزن روزانه با افزایش سطح ESM در جیره افزایش یافت (05/0 > P). در کل دوره 90 روزه وزن بدن، مصرف ماده خشک، و افزایش وزن روزانه با افزایش سطح ESM در جیره افزایش یافت (05/0 > P). وزن نهایی بدن با افزایش سطح ESM در جیره افزایش یافت (02/0 = P). در کل دوره و در دوره پیش از شیرگیری گوساله هایی که جیره حاوی 100 درصد بیشترین ارتفاع بدن را داشتند و گوساله های تغذیه شده با 25 درصد ESM کمترین ارتفاع بدن داشتند و سایر گوساله ها مابین بودند (02/0 = P). در دوره پس از شیرگیری، گوساله های تغذیه شده با جیره 100 درصد ESM، بیشترین ارتفاع بدن را دشتند و گوساله های گروه شاهد و گروه 25 درصد، کمترین ارتفاع را داشته اند و سایر گروه ها میانه بودند (05/0 > P). در دوره پیش از شیرگیری غلظت BHBA خون به طور خطی افزایش یافت (05/0 > P) در صورتی که گلوکز تمایل به افزایش به صورت خطی داشت 07/0 = P). در کل دوره آزمایش غلظت BHBA و گلوکو