گیاه برازمبل از خانواده نعناییان (Lamiaceae)، اغلب به صورت خودرو در مناطق کوهستانی با اقلیم سرد و خشک می روید. این تحقیق با هدف جمع آوری گونه های بومی برازمبل، جهت اهلی سازی آنها، بررسی روش های تکثیر و خصوصیات مورفولوژیکی و فنولوژیکی آن جهت استفاده در فضای سبز شهری و نیز ارزیابی درصد و اجزاء اسانس به منظور شناسایی مواد موثره دارویی در سه آزمایش مجزا اجرا گردید. در آزمایش اول بذر سه گونه گیاه برازمبل Perovskia atriplicifolia ، Perovskia artemisioides و Perovskia abrotanoides پس از اعمال تیمار سرمایی در چهار سطح شاهد، 3، 4 و 5 ماه در دمای 5 درجه سانتی گراد در شرایط آزمایشگاه مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه و طول گیاهچه اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بالاترین شاخص بنیه و بیشترین درصد جوانه زنی بذر با 90 درصد در P. atriplicifolia، بالاترین سرعت جوانه زنی و طول گیاهچه با 3/7 سانتی متر نیز در این گونه همراه با تیمار سرمادهی 5 ماه مشاهده گردید. در آزمایش دوم تکثیر غیر جنسی سه گونه مورد ارزیابی در آزمایش اول از طریق قلمه گیری در فصل پاییز و بهار تحت تیمار هورمون ریشه زایی ایندول بوتریک اسید در غلظت های 0، 300 و500 میلی گرم در لیتر مورد ارزیابی قرار گرفت. درصد ریشه دهی، سرعت ریشه دهی و طول ریشه قلمه ها اندازه گیری گردید. یافته ها نشان داد که حداکثر سرعت ریشه دهی و بالاترین درصد ریشه دهی با 88 درصد و بیشترین طول ریشه با 74/3 سانتی متر در P. atriplicifolia که فصل بهار قلمه گیری شده و با ایندول بوتریک اسید 500 میلی گرم در لیتر تیمار شده بودند، به دست آمد. در آزمایش سوم بررسی تنوع فنوتیپی 20 اکوتیپ از هر سه گونه ذکر شده در مجموع 60 اکوتیپ بر اساس 17 صفت مورفولوژیکی و 4 صفت فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی شامل درصد و اجزاء اسانس با دستگاه گازکرماتوگرافی طیف سنج جرمی در سه گونه مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین میزان فلاونویید، فنل کل، قند محلول، ارتفاع بوته، تعداد شاخه گلدهنده، وزن تر و خشک بوته در P. artemisioides به دست آمد. از طرفی بیشترین وزن صد و هزار بذر در گونه P. abrotanoides مشاهده گردید. نتایج همبستگی ساده بین صفات نشان داد که بین برخی از صفات اندازه گیری شده همبستگی مثبت معنی دار و برخی نیز همبستگی منفی معنی دار وجود داشت. بر اساس ن
