با توجه به تنوع ژنتیکی بالا در جمعیت گردو کشور، فرصت بسیار خوبی را برای اصلاح گران و پرورش دهندگان این محصول فراهم کرده تا از آن برای شناسایی، گزینش، بهرمندی در برنامه های اصلاحی و معرفی ارقام با صفات مطلوب استفاده کنند. در همین راستا، آزمایش اول این تحقیق با هدف بهره برداری از تنوع ژنتیکی گردو در منطقه سراب نیلوفر استان کرمانشاه به منظور شناسایی ژنوتیپ های برتر و دیربرگده طی سالهای 1400-1398 انجام گرفت. تنوع ژنتیکی 70 ژنوتیپ بذری گردو با استفاده از صفات کمی و کیفی مورفولوژیکی، خشک میوه و مغز براساس توصیفگر بین المللی گردو طی دو سال جهت انتخاب ژنوتیپ های برتر ارزیابی شد. بیشترین وزن میوه با پوست سبز با 9/52 گرم در ژنوتیپ KS8 کمترین وزن میوه با پوست سبز با 3/18 گرم در ژنوتیپ KSGH18 مشاهده شد. بیشترین وزن خشک میوه با 7/23 گرم در ژنوتیپ KSN14 و کمترین وزن خشک میوه با 2/10 گرم در ژنوتیپ KS3 مشاهده گردید. در مجموع، تعداد 5ژنوتیپ برتر با نام هایKSNG24 ،KSNG31 ،KSNGH10 ، KSGH19 وKS2 که همگی دیرگل و به ترتیب با وزن خشک میوه3/17، 9/14، 2/13، 3/19 و 19 گرم و وزن خشک مغز3/8، 62/9، 91/10، 35/10و 86/10 گرم گزینش شدند. همچنین ژنوتیپ KSNG24 بعد از سرمای بهاره مجددا گل نر و ماده تولید می کرد. در آزمایش دوم این تحقیق، تلاقی کنترل شده گردو رقم چندلر به عنوان والد مادری با ارقام و ژنوتیپ های دیرگل انتخابی به عنوان گرده زا طی دو سال متوالی 1399 و 1400 در شرایط باغ صورت گرفت و درصد تشکیل میوه در شمارش های مختلف تا زمان رسیدن و برداشت میوه، ثبت شد. همچنین میزان اسید های چرب در میوه های حاصل از تلاقی کنترل شده با روش گازکرماتوگرافی در دو سال متوالی اندازه گیری شد. درسال اول، پنج رقم شامل پدرو، فرانکت، هارتلی، جمال، چندلر (گرده خودی) و گرده افشانی آزاد به عنوان والدین گرده زا به ترتیب 33/35 ،33/32 ،67/30، 29، 29 و 33/24 درصد تشکیل میوه با والد مادری چندلر را در آخرین شمارش و همزمان با برداشت میوه، نشان دادند. در سال دوم آزمایش علاوه بر ارقام گرده زای سال قبل، رقم Z610 و3 ژنوتیپ برتر S1،S2 و S3 نیز به عنوان گرده زا انتخاب شدند. در سال دوم، نتایج درصد تشکیل میوه به ترتیب پدرو (67/%35)، Z610 (66/34%)، هارتلی (%34)، چندلر (گرده خودی) (%33)، فرانکت (%32)، جمال (33/%29)، S2 (33/27%)، S1 (27%) ،
