موسی رسولی (عضو هیئت علمی انتقال یافته به دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین)

یکی از روش های به نژادی گردو، شناسایی و گزینش ژنوتیپ های برتر در مناطق مختلف کشور است. به این منظور67 صفت فنولوژیکی، رویشی و پومولوژیک 33 ژنوتیپ بذری گردو براساس توصیف نامه IPGRI طی دو سال جهت انتخاب ژنوتیپ های برتر مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که برخی صفات مورد بررسی در بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری با یکدیگر داشتند. ژنوتیپ های شماره MKG112، MKG65 و MKG105 نسبت به سایر ژنوتیپ ها دیر برگ ده بودند. بیشترین درصد و وزن مغز به ترتیب با 51/67 درصد و 12/89 گرم در ژنوتیپ MSG15 و کمترین وزن پوسته چوبی با32/39 گرم در ژنوتیپ شماره MKG82 بدست آمد. همچنین ژنوتیپ شماره MKG105 بیشترین وزن میوه را نسبت به سایر ژنوتیپ ها با 507 گرم دارا بود. نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات، وجود همبستگی مثبت و منفی معنی داری بین برخی از صفات رویشی، خشک میوه و مغز را نشان داد. براساس تجزیه خوشه ای در فاصله 15 اقلیدوسی ژنوتیپ ها به 5 گروه تقسیم بندی شدند که صفات عرض گل نر، نحوه قرار گرفتن برچه روی شکاف طولی میوه، وزن خشک و تر پوست سبز، وزن پوست چوبی، وزن میوه با پوست سبز و بدون پوست سبز، اندازه و وزن تر مغز در تفکیک ژنوتیپ ها از یکدیگر نقش به سزایی داشتند . با تجزیه به عامل های اصلی، صفات موثر در 11 گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعا 06/71 درصد واریانس کل را توجیه کردند. در نهایت ژنوتیپ های MKG55، MKG44، MKG111، MKG16، MKG11، MKG65، MKG45، MKG36، MKG112، MKG12، MKG114،41 MKG، MKG105 و MSG15 از نظر برخی صفات مهم مثل خشک میوه و مغز بهتر از سایر ژنوتیپ ها بودند.