محمد رضایی

سنگ های سرپانتینی شده فوق بازی محلی برای تمرکز کانی با ارزش کرومیت است. وجود اختلاف چگالی قابل ملاحظه این کانه با سنگ­های میزبانش، سبب شده تا از روش گرانی­سنجی برای شناسایی محدوده­های کانی­زایی کرومیت استفاده شود و براساس آن مناسب­ترین محل برای حفر گمانه­های اکتشافی تعیین شود. تعیین حدود توده­های معدنی کرومیت به طور معمول با استفاده از فیلترهای فاز محلی و تشخیص لبه انجام می­شود. فیلتر زاویه تمایل یکی از فیلترهای آشکارساز لبه است که می­تواند مرز ساختارهای زیرسطحی را به شکل کمی تعیین نماید. فیلتر انحنای تانسور گرادیان گرانی نیز برای شناسایی کمی مرز ساختارهای زیرسطحی توسعه داده شده است. در این مقاله از این دو فیلتر برای شناسایی مرز توده­های زیرسطحی از روی آنومالی­های گرانی حاصل از مدل مصنوعی و نیز داده­های واقعی گرانی برداشتی از روی مناطق کرومیت دار استفاده شده است. نتایج بررسی نشان می­دهد فیلتر انحنای تانسور گرادیان گرانی مرز توده­ها و ساختارهای زیرسطحی را با دقت بیشتری تفکیک و بارز می­کند. به کارگیری فیلترهای زاویه تمایل و انحنای تانسور گرادیان گرانی بر روی داده­های گرانی بوگه محدوده کرومیت دار در ایالت کاماگئی کشور کوبا توانست مرز کانی­زایی کرومیت را مشخص نماید. با توجه نتایج مطالعات زمین­شناسی و اطلاعات حاصل از گمانه­های اکتشافی در این محدوه می­توان گفت استفاده از فیلتر انحنای تانسور گرادیان گرانی دقت بالایی در شناسایی مرز توده ها داشته است. با توجه به اینکه داده­های گرانی این محدوده دارای آنومالی مشخصی بود، لذا از داده­های گرانی کانسار کرومیت شرق سبزوار که به نسبت پیچیده­تر است، نیز استفاده شد. نتایج به کارگیری این فیلتر روی داده­های این محدوده اکتشافی نیز جواب­های قابل قبولی را ارائه داده است. بنابراین از این فیلتر می توان در شناسایی ساختارهای زیرسطحی در داده های میدان پتانسیل استفاده نمود.