مجید رستمی

با توجه به محدودیت منابع از قبیل آب و خاک، جهت تأمین غذای دام باید علاوه بر استفاده از ارقام پر محصول و استفاده از شیوه های علمی در تأمین خوراک دام، از پسماند ها وضایعات کشاورزی که به دلیل داشتن مقادیر قابل توجهی از مواد مغذی و با ارزش پروتئینی در تهیه غذای دام مفید می باشند استفاده کرد.استفاده از پسماندهای کشاورزی با ارزش پروتئینی ،نیاز غذایی دام را فراهم می کندوتأثیر مفیدی در صرفه جویی اقتصادی و کاهش قیمت فرآوردهای فرعی دام داشته، هم چنین مشکلات زیست محیطی دفع ضایعات را نیز کاهش می دهد. برای تعیین ارزش غذایی محصولات فرعی زعفران با تعیین ترکیب شیمیایی آزمایش در قالب طرح بلوک های تصادفی با 5 تیمار و 2 تکرار انجام شد.تیمار های آزمایش شامل1-گلبرگ زعفران-2برگ زعفران 3-برگ زعفران غنی شده با4 %اوره 4-برگ زعفران غنی شده با 5% سود 5-کاه گندم بود.تعیین ترکیب شیمیایی با روش (AOAC) انجام شد.(1) نمونه ها با استفاده از غربال 1 میلی متری آسیاب شدند.برای تعیین ماده خشک نمونه ها در دمای 120 درجه سانتی گراد به مدت 2 ساعت خشک شدند. باسوزاندن نمونه ها در دمای 550 درجه سانتی گراد در کوره الکتریکی به مدت 4تا 5 ساعت مقدار کربن تعیین شد. برای تعیین مقدار پروتئین نمونه ها ابتدا زیر هود اسید سولفوریک غلیط و با استفاده از کاتالیزور هضم سپس در دستگاه کجل دال در قسمت در قسمت تقطیر و تیتراسیون بدست آمد. چربی نمونه ها با هگزان استخراج شد. فیبرنامحلول در شوینده اسیدی و لیگنین با کیسه های آنکوم و با استفاده از روش ون سوست تعیین شد(ون سوست وهمکاران 1991)(10). غنی سازی برگ زعفران با اوره باعث افزایش میزان پروتئین برگ زعفران شد که در بین تیمارها کمترین میزان NDF ،ADF و ADL مربوط به گلبرک زعفران و بیشترین آن مربوط به کاه گندم بود (05/0< P). در پژوهشی که برای غنی سازی کاه گندم با اوره انجام شده است، زمانیکه میزان فیبر نامحلول در شوینده خنثی کاه گندم 86 درصد بود غنی سازی با اوره توانست باعث کاهش میزان فیبرنامحلول در شوینده خنثی شود، ولی زمانیکه میزان فیبر نامحلول در شوینده خنثی کاه 76 درصد رسید غنی سازی با اوره تاثیری بر کاهش فیبر نامحلول در شوینده خنثی نداشته است .میزان کربوهیدرات غیر فیبری گلبرگ زعفران 7/66 است که در بین تیمارها بالاترین مقدار بود. غنی سازی برگ زعفران با اوره و سود باعث کاهش کربوهیدر