محبوبه ضرابی

آلودگی آب و خاک تهدیدی جدی برای محیط زیست و سلامت بشر است. یافتن روشی مؤثر برای پالایش آلودگی از آب و خاک اهمیت فراوانی دارد. امروزه معضل آلودگی منابع آب و خاک به عنوان یک موضوع اساسی و تأثیرگذار برای زندگی سالم انسان ها و موجودات زنده مطرح می باشد. نیترات به دلیل بار منفی و عدم جذب بر روی سطوح خاک، به راحتی در پروفیل خاک حرکت می کند. در این تحقیق به توانایی حذف نیترات توسط نانو ذره های اکسید مس و کربن نانو تیوب از آب و خاک پرداخته شد. که بدین منظور از آزمایش های اثر pH، وزن جاذب، زمان تماس، آنیون رقیب، ایزوترم های جذب و دفع و تکنیک های دستگاهی SEM،XRD ، FTIR و EDX استفاده و به تفسیر دقیق داده ها پرداخته شد. در مطالعات انجام شده در جذب نیترات از آب توسط نانو ذرات در بررسی پارامترهای متغییر، بیشترین جذب نیترات با کاربرد نانو ذره اکسید مس در 3=pH برابر 9/39، در زمان 180 دقیقه معادل 9/58، در دمای 25 درجه سانتی گراد برابر 8/40 و در غلظت 1 گرم بر لیتر جاذب برابر 2/95 میلی گرم در گرم بدست آمد. برای ذره کربن نانو تیوب این مقادیر به ترتیب برابر 9/28، 5/56، 7/38 و 6/82 میلی گرم در گرم بود. در همه جاذب ها داده های تعادلی جذب توسط معادله فروندلیچ توجیه گردید. از محاسبات ایزوترم جذب مشخص شد که نانو ذره اکسید مس با حداکثر مقدار جذب نیترات به میزان 9/64 میلی گرم بر گرم در مقایسه با نانو ذره کربن نانو تیوب با 4/49 میلی گرم بر گرم جذب نیترات، در عمل جذب، توانایی بالاتری داشت. میزان جذب نیترات در حالت رقابتی با سایر آنیون های کلر، فسفات و هومیک اسید اندازه گیری شد که مقادیر بدست آمده برای ذره نانو اکسید مس به ترتیب برابر 6/33، 2/33 و 2/16 میلی گرم در گرم و برای ذره کربن نانو تیوب به ترتیب برابر 7/26، 0/15 و 4/13 میلی گرم در گرم بود. با مقایسه داده ها با حالت جذب غیر رقابتی مشخص شد که مقدار جذب نیترات به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا کرد که بیانگر رقابت نیترات با سایر آنیون هاست. بررسی واجذب نیترات از نانو ذرات نشان داد که در حالت ساده بدون رقیب برای نانو ذره اکسید مس7/9 و برای ذره کربن نانو تیوب 1/10میلی گرم در گرم بدست آمد. مقادیر بدست آمده واجذب بیان گر آن بود که میزان واجذب در هر دو نانو جاذب پایین بود که این امر گویای آن است که نیترات نمی تواند در تغییر شرایط محیطی به راحتی از نانو