1404/02/31
امید چترآبگون

امید چترآبگون

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم ریاضی و آمار
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
پایش زمانی و مکانی خشکسالی با استفاده از داده های سنجش از دور(مطالعه موردی استان مرکزی ایران)
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
خشکسالی، شاخص بارش استاندارد، شاخص وضعیت پوشش گیاهی، مادیس، استان مرکزی، سنجش از دور
سال 1394
پژوهشگران شهریار مهدوی(استاد راهنما)، امید چترآبگون(استاد راهنما)

چکیده

خشکسالی، پدیده ای پیچیده با آثار متفاوت است. با توجه به اهمیت خشکسالی پایش و بررسی تاثیر تغییرات ناشی از آن، جهت ارائه راهکارهای مدیریتی مناسب احساس می شود. اما اکثر مطالعات صورت گرفته در این زمینه یا بر اساس داده های محدود زمینی و یا مختص مناطقی خاص و زمانی محدود است. لذا سنجش از دور به عنوان یک ابزار مهم، به صورت گسترده برای مدیریت و پایش مکانی و زمانی خشکسالی استفاده می شود. هدف از این مطالعه بررسی الگوهای مکانی و زمانی خشکسالی با استفاده از سنجش از دور و داده های هواشناسی منطقه، در استان مرکزی است. برای این منظور از داده های ماهواره ای سنجنده MODIS بین سال های 2013-2000 جهت ارزیابی و استخراج شاخص های پوشش گیاهی و شرایط منطقه مورد مطالعه، استفاده گردید. شاخص های خشکسالی بر مبنای داده های ماهواره ای شامل: شاخص اختلاف نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI)، شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI)، شاخص وضعیت دما (TCI)، شاخص خشکی (TDVI) و شاخص رطوبت خاک (SWI) می باشند که مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین برای به دست آوردن وضعیت خشکسالی از شاخص بارش استاندارد (SPI) و داده های بارندگی ماهانه ایستگاه های منطقه، استفاده شد. تغییرات مکانی و زمانی خشکسالی استان مرکزی با استفاده از شاخص بارش استاندارد (SPI) در بازه های زمانی فصلی، شش ماهه و سالانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نقشه های مکانی خشکسالی تهیه گردید. در مرحله بعد، همبستگی شاخص های ماهواره ای با شاخص بارش استاندارد SPI در تمام دوره های زمانی بررسی شد. نتایج نشان می دهد که محدوده مطالعاتی به طور کلی از پوشش گیاهی متوسط برخوردار است. با اعتبارسنجی نتایج حاصل از شاخص های ماهواره ای، آزمون معناداری آن ها با شاخص بارش استاندارد (SPI) محاسبه شد. برمبنای محاسبه های انجام شده شرایط اقلیمی محدوده با نتایج حاصل از شاخص های گیاهی VCI تطابق بیشتری دارد. همچنین نتایج به دست آمده از به کار گیری شاخص گیاهی VCI، نشان دهنده وضعیت خشکسالی در سال های 2000 و 2008 و وضعیت ترسالی در سال های 2009 و 2010 در منطقه می باشد.