مشخصات پژوهش

عنوان	واکاوی همدید مخاطرۀ تگرگ در شهرستان بجنورد
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	الگوی جوی تحلیل خوشه ای تگرگ همگرایی شار رطوبت
چکیده	تگرگ یکی از مخاطرات جوی است که به سبب ناپایداری های جوی توسط ابرهای کومولونیمبوس و فعالیت شدید توفان های تندری بیشتر در فصل های بهار و پاییز رخ می دهد. بیشترین خسارت، ناشی از بارش تگرگ در بخش کشاورزی است که همه ساله مقدار زیادی از محصولات باغی و زراعی در اثر این پدیدۀ مخرب از بین می رود. در این مطالعه به منظور بررسی و تحلیل همدید سازوکار مؤثر بر شرایط رخداد تگرگ در شهرستان بجنورد از روش تحلیل خوشه ای طی دورۀ آماری (1396- 1356 ) استفاده شده است. چهار الگو در شکل گیری تگرگ شناسایی شد: 1. کم فشار دریای خزر؛ 2. کم فشار پاکستان/ پرفشار آزور؛ 3. پرفشار دریای خزر/ کم فشار عربستان؛ 4. پرفشار شمال دریای خزر/ کم فشار پاکستان. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی پدیدۀ تگرگ در ماه های فروردین و اردیبهشت در منطقه رخ داده است. در یک جمع بندی می توان گفت تشکیل سامانه های کم فشار و پرفشار در شمال و جنوب منطقه و تقویت جریان های نصف النهاری روی منطقه که سبب فرارفت رطوبت دریاهای عمان و خزر در ترازهای 850 و 700 هکتوپاسکال می شود در بیشتر الگوها سبب تقویت حرکات صعودی و جو ناپایدار و تشکیل پدیده تگرگ شده است. از طرف دیگر ریزش هوای سرد عرض های بالا و صعود هوای گرم عرض های پایین روی منطقه در تشدید شیو دمایی و تقویت صعود روی منطقه از دیگر عوامل رخداد تگرگ بوده است. همچنین بیشترین رخداد تگرگ زمانی رخ داد که الگوی کم فشار پاکستان و پرفشار آزور بر منطقه استیلا داشته اند.
پژوهشگران	علیرضا ایلدرمی (نفر دوم)، حمید نوری (نفر پنجم)