مشخصات پژوهش

عنوان	تاثیر بی خوابی بر متغیرهای بیومکانیکی منتخب حین اجرای مانور برش جانبی و فرود متعاقب پرش سارجنت در دختران فعال
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	بی خوابی، نرخ بارگذاری، فرود
چکیده	بی خوابی نوعی اختلال در خواب و بیداری افراد می باشد (1). مسئولیت چرخه خواب و بیداری بر عهده هسته های سوپراکیاسماتیک در هیپوتالاموس مغز است. این هسته ها از طریق ترشح ملاتونین از غده صنوبری خواب و سایر فعالیت های چرخه ای بدن را کنترل می کنند (2). مسافرت، تمرین زیاد و یا مسابقه در شب از جمله عواملی هستند که روند عادی زندگی ورزشکاران را دچار تغییر می کنند. زمانی که روند عادی زندگی ورزشکاران در اثر عوامل مذکور دچار تغییر شود فشار هموستاتیک در آنها افزایش می یابد. فشار هموستاتیک که موجب التیام زخم و بازسازی بافت ها می شود برسطح ملاتونین گردش در خون تاثیر می گذارد و باعث تاخیر در شروع خواب می شود (3). تحقیقات متعددی در رابطه با تاثیر بی خوابی بر عملکرد ورزشی، فاکتورهای آمادگی جسمانی و آمادگی حرکتی انجام شده است. تحقیقات مختلفی نشان داده اند که اختلال در خواب باعث کاهش عملکردی بی هوازی ورزشکاران می شود (4). سویسی و همکارانش نشان دادند که 1 شب اختلال در خواب در نتایج آزمون بی هوازی گرفته شده در صبح تاثیری نداشته است اما در نتایج گرفته شده در عصر روز بعد اثر گذار بوده و باعث کاهش ظرفیت بی هوازی شده است. همچنین عبدالمالک و همکارانش نشان داده اند که 4 ساعت بی خوابی در انتهای شب باعث کاهش عملکرد بی هوازی افراد در عصر است. کوجاوا و همکاران (2020) تاثیر 24 ساعت بی خوابی را بر عملکرد قدرت ایزومتریک اکستنسور های زانو بررسی کردند و کاهش عملکرد اکستنسور ها را در افرادی که پای برترشان پای چپ است گزارش کردند (4). داویوکس و همکاران (2014) نیز تغییری در قدرت اکستنشن زانو حین اجرای آزمونهای پرش عمودی و همچنین حداکثر انقباض ارادی آزمودنی ها که یک شب کم خوابی کامل را پشت سر گذاشته بودند مشاهده نکردند .(5) حاج سالم و همکاران (2013) به بررسی تاثیر بی خوابی بر آزمون دستگیره قدرت پرداختند در تحقیق حاج سالم آزمودنی ها 5/4 ساعت زودتر از خواب بیدار می شدند آنها گزارش کردند که بی خوابی تاثیری در نتیجه آزمون دستگیره قدرت در آزمودنی ها پس از اجرای پروتکل بی خوابی 4.5 ندارد (6). اسکین و همکاران (2013) به بررسی تاثیر بی خوابی بر قدرت اکستنسورهای زانو پرداختند این محققین نیز تغییری در حداکثر انقباض ارادی اکستنسورهای زانو در ورزشکاران بعد از پشت سر گذاشتن یک شب بی خوابی کامل مشاهده نکردند (7). اما سویسی و همکاران (2013) در پژوهش خود دریافتند، 4 ساعت بی خوابی موجب تغییر در نتیجه آزمون دستگیره قدرت و حداکثر انقباض ارادی در ورزشکاران می شود (8). سویسی و همکاران (2020) به بررسی تاثیر 4 ساعت بی خوابی بر عملکرد تعادلی 14 جودوکار پرداختند. نتایج تحقیق آنها نشان داد بی خوابی ممکن است بر تعادل تاثیرگذار باشد (9). باتوک و همکاران (2020) به بررسی تاثیر 24 ساعت بی خوابی را در بزرگسالان سالم پرداختند و نتایج تحقیق آنها نشان داد که کمبود خواب باعث اختلال در عملکرد سیستم دهلیزی و درک بینایی دارد (10). فبری و همکاران (2006) نیز به برسی 12 ساعت بی خوابی و تاثیر آن بر عملکرد دانشجویان سالم پرداختند آنها در این مطالعه به منظور مقایسه نتایج از آزمون رومبرگ استفاده کردند. آنها دریافتند که بی خوابی منجر به کاهش قابل توجهی در شاخص رومبرگ می شود (11). با توجه به تحقیقات زیادی که در زمینه بی خوابی صورت گرفته است اما همچنان تاثیر بی خوابی بر فاکتورهای بیومکانیکی از قبیل فعالیت عضلات، نرخ بارگذاری، ایمپالس و نیروهای عکس العمل مشخص نیست و تحقیقی تا کنون به بررسی اثر بی خوابی بر فاکتورهای بیومکانیک صورت نگرفته است. با توجه به نتایج تحقیقات گذشته به طور قطع نمی توان در رابطه با تاثیر بی خوابی بر متغییرهای بیومکانیکی از قبیل مولفه عای نیروی عکس العمل و فعالیت عضلات صحبت کرد از طرف دیگر معمولاً اکثر آسیب های ورزشی هنگام بروز خستگی و در زمان واماندگی اتفاق می افتد و با توجه به اینکه خستگی پدیده ای است که حین اجرای فعالیت ورزشی رخ می دهد. لذا به نظر می رسد تاثیر بی خوابی بر متغییرهای بیومکانیکی مانند مولفه های نیروی عکس العمل و فعالیت عضلات وقتی فرد حین اجرای عملکرد ورزشی دچار خستگی می شود، مضاعف شده و بطور قابل توجهی مشهود می گردد. به همین دلیل هدف دیگر تحقیق حاضر بررسی تاثیر متقابل بی خوابی و خستگی بر متغییرهای منتخب بیومکانیکی می باشد.
پژوهشگران	یاسین حسینی (نفر اول)، لیلا غزاله (همکار)، پریا محمدی راد (نفر دوم)