عنوان
|
متوازنسازی ریاضی قابلیتهای پارک جنگلی زارع بهمنظور تخصیص فضا و سرمایه در توسعه گردشگری
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
کلیدواژهها
|
پارک زارع، تخصیص منابع، ترجیحهای تصمیمگیرندگان، برنامهریزی چندهدفی، برنامهریزی مصالحهای.
|
چکیده
|
سابقه و هدف: در دهه های اخیر، استفاده از روش های برنامه ریزی ریاضی با قابلیت بهینه سازی فرآیندهای تصمیم در شرایط محدودیت منابع و اهداف متضاد رواج یافته اند. بر استفاده از این روش ها در تخصیص زمین به گزینه های کاربری در مناطق جنگلی، برنامه ریزی طرح های کشاورزی-جنگل داری و در ارزیابی گزینه های سرمایه گذاری گردشگری تاکید شده است. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش برنامه ریزی خطی چند هدفی سطح بهینه سرمایه گذاری و تخصیص زمین برای توسعه فعالیت های گردشگری در محدوده پارک جنگلی زارع به وسعت 73 هکتار در استان مازندران، طبق سه هدف افزایش سود، کاهش فرسایش و افزایش میزان اشتغال را مورد ارزیابی قرار دهد. مواد و روش ها: اطلاعات مورد نیاز، از نقشه های موجود، سازمان های مربوط و تکمیل پرسش نامه ها از 120 گردشگر گردآوری شد. داده های فرسایش بر اساس معیارهای فرسایش در روش FAO طبق نظر کارشناسان از مقیاس 1 تا 100 لحاظ شد. محدودیت های مرتبط با ویژگی های فیزیولوژیکی با ایجاد 6 حوزه همگن برای تخصیص پنج کاربری سایت ورزشی، پارک کودکان، خورگشت، جنگل گردی و منطقه حفاظت شده اعمال شد. سایر اطلاعات به عنوان ورودی توابع هدف و محدودیت ها به مدل وارد شدند. با حل مدل در نرم افزار Lingo 11 ماتریس بازده (pay off matrix) از بهینه سازی جداگانه اهداف، به منظور ارزیابی تضاد میان آنها تشکیل شد. سپس بر اساس روش وزنی مجموعه ای از جواب های کارا (Efficient set) به دست آمد و در نهایت با روش برنامه ریزی توافقی (compromise programming) بر اساس ترجیح های تصمیم گیران و تنظیم وزن اهداف بهترین جواب انتخاب شد. نتایج و بحث: بر اساس نتایج، با هدف حداکثر کردن سود، درآمد سالانه حدودا برابر 6/5 میلیارد ریال و تعداد شغل 239 نفر و فاکتور شدت فرسایش 5/28 واحد تخمین زده می شود. با بهینه سازی جداگانه هدف حداقل کردن فرسایش، مقیاس شدت فرسایش به سبب تغییر سطح و حوزه تخصیص یافته به هر کاربری به 14 کاهش یافت. در این حالت کاهشی به میزان 1/3 میلیارد ریال در سودآوری و 19 نفر در اشتغال قابل مشاهده است. هنگامی که هدف حداکثر سازی میزان اشتغال است، درآمد سالانه تا 4/3 میلیارد ریال، از میزان بهینه خود فاصله میگیرد. با بهینه سازی همزمان سه هدف، تبادل میان اهداف در میان مجموعه جواب های کارا مشاهده شد، به نوعی که تغییر در سطح بهینگی هر ه
|
پژوهشگران
|
علیرضا ایلدرمی (نفر دوم)
|